Transcript Michaël Heiremans en Hannelore Mees `Groene warmte uit het

GROENE WARMTE UIT HET DENDERLAND
Michaël Heiremans, Strategisch project Oost-Vlaanderen Energielandschap
Hannelore Mees, Strategisch project Denderland
10 november 2016
Proefprojecten => stimuleringskader
• Waar
– lokaal gebruik van reststromen aan lokale houtige biomassa
i.h.k.v. kwalitatief landschapsbeheer en groenbeheer
– niet voor privé, wel voor verwarming van overheidspatrimonium
• Coördinatie en ondersteuning
– partijen samenbrengen en initiatie ondersteunen
– beroep op Provinciaal Klimaatfonds voor opmaak
stimuleringskader
• Participatie
– samenwerking tussen en inzet van gemeenten, Regionale
Landschappen, Agrobeheersgroepen, boeren, particulieren, enz.
– coöperatieve modellen om vraag en aanbod te linken – maakt
onderwerp uit van traject van proefprojecten
STRATEGISCH PROJECT DENDERLAND
WAT?
 Strategisch project i.k.v. RSV
 Gefinancierd door Ruimte Vlaanderen, Provincie OostVlaanderen + deelnemende gemeenten
DOELSTELLING?
Overlegplatform in Denderstreek om initiatieven voor
gebiedsgerichte ontwikkeling te ondersteunen
THEMA’S
 Veerkrachtig Denderland
 Beleefbaar Denderland
 Energiek Denderland
LOOPTIJD?
1 oktober 2015 – 30 september 2018
WAAR?
Aalst, Liedekerke, Roosdaal, Denderleeuw, Ninove,
Geraardsbergen, Lessines en Ath
ENERGIEK DENDERLAND
OPSTART
PLANPROCES
ENERGIELANDSCHAP
PILOOTCASES
GROENE WARMTE
DOELSTELLING
Lokale energiewinning uit reststromen van
landschapsbeheer
NAAR EEN
ENERGIEK
DENDERLAND
+
NAAR EEN
VEERKRACHTIG
DENDERLAND
• Verschillende mogelijke bronnen: maaisel,
snoeiresten, kroonhout, stamhout,…
• Mogelijke technieken: verbranding, vergisting,
vergassing
• Principe cascadering
 Kleinschalige houtsnipperketels voor verwarming
lokale gebouwen
POTENTIE GROENE WARMTE IN DENDERLAND?
Verkenning a.d.h.v. twee pilootcases:
DENDERLEEUW
GERAARDSBERGEN
PROCES
Warmtevraag
Biomassa-aanbod
Logistiek proces
Drooglocatie
METHODIEK PILOOTCASES
1. Rekenblad
2. GIS-oefening biomassa-bronnen
3. Verkenning financiële & logistieke
haalbaarheid obv bestaande cases
IN HECTAREN / KM
BEHEERTYPE
WARMTEVRAAG
IN TON
GEDROOGDE
SNIPPERS
POTENTIEEL
WARMTE-AANBOD
BENODIGDE
BIOMASSA
IN M3
GEDROOGDE
SNIPPERS
FINANCIËLE BEREKENING
REKENBLAD
‘VAN WARMTEVRAAG NAAR BIOMASSA-AANBOD’
INPUT VOOR REKENBLAD
Rekenblad o.b.v. info uit verschillende bronnen:
• MIP2-studie Houtige Biomassa Limburg
• ‘Energiek platteland’ van Eco²
• TWECOM-project ‘Groene warmte uit kleinschalige houtverbranding’
• Proclam ‘Energie uit hout’
• Valbiom ‘Haies pour chauffer’
• Ervaringen in Bocholt, Brasschaat en Kasterlee
• Contact met Luc Van de Ryse, Wim Croes, Alex Polfliet, leveranciers
ketels,…
• …
REKENBLAD
BEREKENING WARMTEVRAAG
WARMTEVRAAG
MWh/jaar
200
kWh/jaar
200000
m³ aardgas/jaar
17406
Welk vermogen moet mijn installatie hebben?
Berekening benodigd vermogen installatie o.b.v. MWh/jaar
kWh/jaar
200000
MWh/jaar
200
ASSUMPTIES KENGETALLEN
rendement / efficiëntie van de
ketel
aantal vollast-uren
DUS
benodigd vermogen
BRON: Handleiding groene
warmte, p, 19 & p.32
BRON: Alex Polfliet
90%
3500
92%
4000
63
54
kW
REKENBLAD
BEREKENING BENODIGDE BIOMASSA ALS BRANDSTOF
Hoeveel houtige biomassa
heb ik nodig?
Berekening hoeveelheid biomassa
o.b.v. MWh/jaar
kWh/jaar
200000
MWh/jaar
200
benodigde ton/jaar
(o.b.v. factor 3,22)
benodigde m³ (factor minimaal x 4)
benodigde m³ (factor max x 5)
62,1
in m² (3 hoog
gestapeld)
aantal tractors
met kar (20 m³)
aantal
bakwagens
(40 m³)
248
311
83
104
12,4
15,5
6,2
7,8
container
van 30 m³
8,3
10,4
REKENBLAD
BEREKENING BENODIGDE HA BIOMASSA
Hoeveel hectaren houtbronnen (per type) heb ik nodig?
OPBRENGST DROGE STOF PER HA
Cyclus van
X jaar
toelichting
ton /ha/
jaar
BENODIGD #
TON
BIOMASSA PER hoeveel HA
JAAR
nodig?
62,1
4,1
Houtkant snelle soorten
(wilg, els) MIN
5
in bemeste omgeving
15
Houtkant snelle soorten
(wilg, els) MAX
4
in bemeste omgeving
20
3,1
Houtkant trage soorten
(eik, es, esdoorn)
8
in bemeste omgeving
10
6,2
Hakhoutbos
10
8
7,8
Bron: Luc Van de Ryse + Proclam, MIP2-studie, …
REKENBLAD
BEREKENING BENODIGDE KM BIOMASSA
Hoeveel lopende km houtbronnen (per type) heb ik nodig?
OPBRENGST PER
LOPENDE METER
Cyclus van
X jaar
toelichting
= ton
DS/KM/J
benodigd
# ton hoeveel
(DS) /
km
jaar
nodig?
62,1
Houtkant snelle soorten
MIN
Houtkant snelle soorten
MAX
Houtkant trage soorten
Hakhoutbos
5
Houtkant van 3m breedte
4,5
13,8
4
8
10
Houtkant van 3m breedte
Houtkant van 3m breedte
Houtkant van 3m breedte
6
3
2,4
10,4
20,7
25,9
Bron: Luc Van de Ryse + Proclam, MIP2-studie, …
CASE DENDERLEEUW
Gemeentelijke loods
+ brandweerkazerne
12 à 67 ton snippers
- Gemeente
- Natuurpunt
- Provincie Oost-Vlaanderen
Warmtevraag
Biomassa-aanbod
Logistiek proces
Drooglocatie
Op site loods/brandweerkazerne
CASE DENDERLEEUW:
GIS-OEFENING AANBOD HOUTSNIPPERS
•
•
•
•
3,2 ha gemeentelijk beheer = 25 ton
9,5 ha privé-bos = 74 ton
> 50 ha Natuurpunt
Waterloopbeheer Provincie
 Groot potentieel indien dit ontgonnen
kan worden!
VERWERKINGSPROCES
Oogsten van biomassa,
incl. takken tot min. 5
cm doorsnee
Ter plaatse
hakselen
Afvoeren
naar
Van Roy-site
VERWERKINGSPROCES
Drogen
gedurende 3 à 6
maanden of via
droogcontainer
Aanvoer
voorraadkamer
Verbranden in
ketel met hoog
rendement
FINANCIËLE HAALBAARHEID
1 ton droge houtsnippers
280 m³ aardgas
≈
85€
157€
VERKENNING BESTAANDE CASES
FINANCIËLE HAALBAARHEID
Kleine warmtevraag:
• Proportioneel hoge investering t.o.v. besparing aan aardgas
• Financieel interessant indien snippers volledig uit eigen
beheer en zelf gedroogd en zonder bouwkundige
aanpassingen
Financieel interessant
voor grotere
warmtevragen bv.
zwembad, bib,
brandweerkazerne,
etc.
Terugverdientijd
t.o.v. aardgas
tussen 6 en 13
jaar
TIP: KIJK VOLDOENDE BREED !
Openbaar gebouw of privé
Eigen beheer en/of lokale partners
Warmtevraag
Biomassa-aanbod
Logistiek proces
Drooglocatie
Kijk ook naar privé-partners
CONTACT
Michaël Heiremans
beleidsmedewerker
“Oost-Vlaanderen Energielandschap”
[email protected]
09 267 75 01
Hannelore Mees
Projectmedewerker SP “Denderland”
[email protected]
09 267 75 78
Boris Snauwaert
Projectcoördinator SP “Denderland”
[email protected]
09 267 75 92
REFERENTIES
Onder meer
•
•
•
•
•
Groene warmte door kleinschalige houtverbranding; Arbor, Twecom & Interreg IV B
Houtige biomassa voor energie in Limburg; MIG bvba, Bionerga NV, Inverde & MIP2
Valorisatie van houtige biomassa door en voor landbouwers; Inagro, La maison du bois, Parc
naturel régional des Caps, Marais d’Opaie & Interreg IV
Des haies pour demain, Collection “Nature et fôrets” n°1, Région Wallone
Entretenir haies et bandes boisées pour me chauffer, j’y pense!, Valbiom