Transcript Recensie: Hele dagen in de bomen****

Recensie: Hele dagen in de bomen****
CC Berchem
dinsdag 14 februari 2017
foto © Fred Debrock
Recensie:
Duister, mysterieus, tragisch, humoristisch en een tikkeltje vuil... Die adjectieven
schieten ons te binnen om dit beklijvend theaterstuk "Hele dagen in de bomen" te
omschrijven. Piet Arfeuille, artistiek leider van Theater Malpertuis, bewerkte hiervoor
de roman ‘Des journées entières dans les arbres‘ (1954) van de Franse schrijfster
Marguerite Duras. De tekst brengt "la condition humaine“ in kaart of in de woorden
van Arfeuille: "hoe mensen steeds uitwegen blijven zoeken voor hun problemen en
elkaar ondanks alles toch veel liefde te geven hebben.“ Het verhaal gaat over een
stinkend rijke moeder die haar zoon bezoekt in Parijs na hem vijf jaar niet gezien te
hebben. Daar ontmoet ze ook zijn vriendin en met z'n drieën beleven ze een nacht
waarin alle illusies eraan moeten geloven. De gedachtenkronkels van elk personage
worden uitvergroot neergezet op het podium en op het netvlies van de toeschouwers
geprint dankzij een uitstekend decor en dialogen op het scherp van de snee.
Verbeelding
Het decor wordt vorm gegeven door Atelier Bildraum, een samenwerking tussen
architect Steve Salembier en fotografe Charlotte Bouckaert die graag spelen met
ruimte, beeld en verbeelding. Daar slagen ze in door lange, zwarte gordijnen te laten
dienen als de rode draad doorheen dit stuk. De gordijnen creëren kleine ruimtes die
de personages afzonderen van elkaar en schuiven voorbij als teken van
vergankelijkheid. Alsof je een boek leest, zo voelt het aan.
Halfopen scènes waarin je enkel de benen van Karlijn Sileghem of het onderlichaam
van David Cantens ziet, geven inderdaad de indruk van verbeelding. De vele leegtes
die enkel opgevuld worden door toepasselijke soundscapes en muziek van Gary
Shepherd dragen daartoe bij. Ook door te spelen met stiltes (soms erg lang) wordt
de toeschouwer bijna verplicht zijn fantasie te gebruiken en eigen gedachten te
koppelen aan de scènes. Die zijn geloofwaardig en echt op een sombere, cryptische
manier.
"La condition humaine"
Tania Van der Sanden blaast ons omver in haar rol als venijnige moeder die, zeker
van zichzelf, te pas en te onpas advies geeft aan David Cantens die haar zoon
speelt. Hoewel ze herhaaldelijk karaktertrekken vertoont van een oude, klagende
vrouw op bezoek bij haar zoon – "Het is hier koud... Ik heb honger" – draagt ze
hem in haar hart en is hij duidelijk haar oogappel. Ook tegenover zijn labiele vriendin
(Karlijn Sileghem) neemt ze geen blad voor de mond. Die geeft haar op de koop toe
gelijk in alles en lijkt het aanvaard te hebben dat niemand ooit van haar zal houden.
Zo lang ze maar een dak boven haar hoofd heeft.
De openingsscène toont de acteurs elk in een eigen speling tussen de gordijnen.
Links de blote benen van David Cantens die rusteloos blijft ijsberen, centraal de
felrode jurk van Karlijn Sileghem en rechts Tania Van der Sanden in een
schommelstoel. In de flat van de zoon hangt een kille, zure sfeer die af en toe
doorbroken wordt door de onbehouwen uitspraken van de moeder. De vriendin, die
haar eigen moeder nooit gekend heeft, barst geregeld in huilen uit waarop de
moeder tactloos "Waarom huilt ze?" roept, alsof het om een hond zou gaan. Ook de
zoon heeft weinig respect voor zijn vriendin en legt haar telkens ze iets wil zeggen
het zwijgen op met een streng "Neen!". Zij lijkt het echter allemaal maar normaal te
vinden en stelt zich inschikkelijk, bijna slaafs op. "Ik houd van hem, maar hij zal nooit
Dit artikel en zijn foto zijn auteursrechtelijk beschermd - kopij enkel bestemd voor persoonlijk gebruik
Herdistributie in eender welke vorm zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de auteur is verboden
This article and its picture is copyrighted - copy for personal use only
No (re)distribution in any way allowed without written permission of the author
Pagina 1/2
van mij houden. Hij zegt dat ook gewoon. Nooit.", zegt ze tegen de geërgerde
moeder. Maar zelfs als ze niet veel later uit het niets ook tegen haar "ik houd van u"
zegt, blijft die haar genadeloos beschimpen.
Het is maar seks
De gordijnen schuiven tweemaal voorbij tijdens een streepje zenuwslopende muziek
om daarna de slaapkamer te onthullen. Wat daar gebeurt, wordt wat in het
ongewisse gelaten, maar wel is het duidelijk dat zowel de zoon als zijn vriendin
betrokken zijn in een duister wereldje en zich prostitueren. Een geweldige monoloog
van Tania Van der Sanden, die aan de champagne zit en haar ongenoegen over de
hele wereld uitspuwt, is misschien de beste scène van het ganse stuk. Terwijl zij zich
kwaad maakt om haar "strontbedrijf met tachtig werknemers" en haar
"kleinburgerlijke kinderen", krijgt haar zoon betaald om te masturberen op een laag
hangende schommel (door Kurt Vandendriessche die slechts twee keer op het toneel
verschijnt).
"Het is maar seks, hé moeder", zegt hij daarna als zij hem vraagt waarom hij dat nu
doet. Als ze later voorstelt om bij haar te komen en te werken voor het bedrijf, wilt hij
daar niets van weten. Hij is fatalistisch en ziet het nut van het leven niet in, noch van
de dood. Maar toch houdt de moeder halsstarrig vast aan het waanidee dat ze
trots is op hem. Die leugen blijft ze herhalen tot aan haar dood. In de laatste scène
verplaatst ze moeizaam haar schommelstoel om daarin uiteindelijk te sterven. De
lichten gaan uit en een bluesachtige melodie stijgt op uit de luidsprekers waardoor
alles wat kan bezinken. Alsof je na een boek te hebben uitgelezen het even in je
schoot laat liggen.
Het publiek leek tevreden, maar toch was het applaus verbazingwekkend magertjes.
Wij hadden ons eerder aan een staande ovatie verwacht na deze voorstelling waarbij
alle aspecten (regie, decor, acteerprestaties) ons veroerden. Maar er werd zelfs niet
gefloten en we hoorden geen enkele keer een "bravo!" door de zaal gaan. Voor dit
stuk verdienen de acteurs alsook regisseur Piet Arfeuille meer waardering.
< Wannes Hobin >
TEKST: Marguerite DurasBEWERKING EN REGIE:Â Piet Arfeuille CAST:Â Tania
Van der Sanden, Karlijn Sileghem, David Cantens, Kurt Vandendriessche en Rik
TeunisDECOR:Â Atelier Bildraum
Dit artikel en zijn foto zijn auteursrechtelijk beschermd - kopij enkel bestemd voor persoonlijk gebruik
Herdistributie in eender welke vorm zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de auteur is verboden
This article and its picture is copyrighted - copy for personal use only
No (re)distribution in any way allowed without written permission of the author
Pagina 2/2