PROGRAMMA HAVENSCHOOL DE TOERMALIJN

ONTDEKKEN WAT JE KAN EN ROTTERDAM JE KAN BIEDEN

De haven is net Nederland in het klein. Alle beroepen die in Nederland voorkomen kun je ook in de haven doen. Toch komt maar een klein deel van de werknemers in de haven uit Rotterdam. Met het programma HAVENschool wil obs de Toermalijn kinderen de ogen openen voor hun eigen talenten en voor de mogelijkheden die Rotterdam en de haven bieden.

TEKST RENATE MAMBER FOTO PETJA BUITENDIJK Dick Looije, leerkracht van groep 7, nodigde vorig jaar een vader van een leerling uit om in de klas iets over zijn werk te vertellen. De vader werkte in de haven bij een containeroverslagbedrijf. ‘De kinderen hebben geen idee van het werk in de haven’ vertelt Dick. ‘Ze denken dat het vies en zwaar werk is. Door die vader krijgen ze een ander beeld. Maar als je vervolgens vraagt: ‘Wil je zelf in de haven werken?’ dan zeggen ze: ‘Nee.’ Bijvoorbeeld omdat ze liever zieke mensen willen helpen. Ze staan er niet bij stil dat de mensen in de haven ook wel eens ziek zijn en een dokter nodig hebben.’

LOOPBAANLEREN

Het idee voor het programma HAVENschool komt mede voort uit deze onbekendheid met de haven. ‘Het heeft alles te maken met talentonwik keling’, vertelt directeur Nick Zuiddam. ‘Ontdekken wie je bent en wat je kan. En ook ontdekken welke mogelijkheden een stad of regio biedt. In Rotterdam biedt de haven veel mogelijkheden, ook op het gebied van ICT, handel en zorg.’ Nick wil verder gaan dan incidenteel een excursie of een vader die langs komt. ‘Een van de pijlers is loopbaanleren waarbij kinderen en jongeren van 2 tot en met 23 jaar in aanraking komen met allerlei beroepen in de regio’, vertelt Nick. ‘Maar ook ouderprogramma’s zijn een pijler. Bij voorbeeld een excursie voor ouders met hun kinderen naar het scheep vaartmuseum.’ Andere pijlers van het programma HAVENschool zijn 21ste eeuwse vaardigheden zoals coöperatief leren, en wetenschap en technologie met daarin ontdekkend en ontwerpend leren. ‘Want’, zegt Nick, ‘de haven biedt veel werk en zal dat in de toekomst blijven bieden, maar het soort werk zal steeds veranderen. Daar moet je kinderen op voorbereiden.’

DAGPROGRAMMA

De eerste stappen in de praktische uitvoering zijn inmiddels gemaakt. De Toermalijn heeft sinds dit jaar schooltijden van half negen tot twee uur. In die tijd komen basisvaardigheden aan bod als taal, rekenen en de zaakvakken. Ook het coöperatieve leren (samenwerken waarbij leer lingen van elkaars werk afhankelijk zijn) maakt daar onderdeel van uit. De andere onderdelen van het programma HAVENschool zijn terug te vinden in naschoolse activiteiten waarvoor kinderen zich kunnen in schrijven. Nick: ‘Wij bieden de leerlingen onder andere wetenschap en technologie en beroepenoriëntatie, maar ook dans, kidsclub en huis werkbegeleiding. Deze vakken worden gegeven door eigen leerkrachten en docenten van buiten: een docent van de Erasmus Universiteit geeft bijvorbeeld filosofie.’

EEN NIEUWE BRUG VOOR ROTTERDAM

‘Voor mij is het ontdekkend en ontwerpend leren nog nieuw’, zegt Alexandra van der Meulen, leerkracht van groep 6 en leerkracht weten schap en technologie. ‘Ik weet dat het erom gaat niet direct tot een eind product te komen en meer vanuit een vraagstelling te werken. Maar ik ben daar niet in geschoold. Gelukkig krijg ik hulp van docenten van de

‘Iedereen gaat op zoek naar een eigen oplossing’

22 #ROM1

Wil je weten wanneer de w&t-wijzer beschikbaar is? Houd romnieuws.nl in de gaten!

Pabo, stichting BOOR en Wetenschapsknooppunt Leiden(*). Het is een zoektocht, maar dat hoort erbij.

Samen met Tamara van Heel, docent Natuur en Techniek van de Pabo begon ze dit schooljaar met een lessenserie bruggen bouwen van K’nex. ‘Het is bij ontdekkend en ontwerpend leren erg belangrijk dat je een actueel thema neemt met een echt probleem’, vertelt Tamara. ‘Vorig jaar was in het nieuws dat Rotterdam te weinig bruggen heeft om Noord en Zuid goed te verbinden. Dat hebben we als uitgangspunt genomen. We lieten de kinderen het filmpje van TV Rijnmond daarover zien en legden het probleem uit.’ De kinderen kregen vervolgens uitleg over hoe een aan tal bekende bruggen van Rotterdam in elkaar zit, zoals de Van Brienen oordbrug, Erasmusbrug en de Hef. Ze mochten deze typen bruggen zelf nabouwen met K’nex. Daarna kregen ze de opdracht een eigen brug te ontwerpen. ‘Sommige kinderen maakten een brug waarbij een deel van de weg omhoog kwam. Anderen maakten een brug waarbij de hele weg werd op gehesen’, vertelt Tamara. ‘Het is leuk te zien dat ieder met een ander bouwsel komt. Daaraan kun je zien dat de opdracht is geslaagd, want iedereen gaat op zoek naar een eigen oplossing en gebruikt zijn eigen creativiteit.’

OPBLOEIEN

Alexandra merkt dat veel kinderen de lessen wetenschap en technologie leuk vinden. ‘Zowel jongens als meisjes. Het leuke is dat juist kinderen die bij de standaardvakken op school niet zo gemotiveerd zijn, bij dit vak eruit springen. Je ziet ze opbloeien. Ze worden enthousiast en durven meer. Het komt doordat hierin geen goed of fout is. Eigenlijk is het voor iedereen goed.’

W&T-WIJZER HELPT SCHOLEN

In februari wordt de w&t-wijzer geïntroduceerd: een digitaal hulpmiddel om basisscholen te helpen met het starten met wetenschap & technologie (w&t) of dit verder uit te werken. De site biedt onder andere een simpele routeplanner op basis van vragen als ‘Moeten alle leraren dit kunnen geven?’ en ‘Kiezen we een bestaande methode of ontwikkelen we zelf een programma?’ De w&t-wijzer helpt scholen op hun route naar 2020 als w&t verplicht is op de basisschool. De w&t-wijzer is ontwikkeld door de gemeente in samenwerking met Rotterdamse schoolbesturen, pabo’s en makerspaces.

(*)Wetenschapsknooppunt Leiden is onderdeel van Universiteit Leiden en laat kinderen en jongeren kennis maken met wetenschap.

#ROM1 23