Transcript als pdf

Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl)
Home > Nationaal plan voor openstellen data en artikelen
NIEUWS
9 februari 2017
Nationaal plan voor openstellen data en artikelen
Gooi de schatkamer van de wetenschap open. Daar pleiten universiteiten, hogescholen en
wetenschapsorganisaties vandaag voor. Ze lanceren een Nationaal Plan Open Science.
De organisaties (waaronder ook wetenschapsfinancier NWO en genootschap KNAW) willen
publiek gefinancierde wetenschappelijke artikelen voor iedereen gratis toegankelijk maken,
evenals de onderliggende data. Over drie jaar zou ?open science? in de hele Europese Unie
de standaard moeten zijn, vinden ze.
Daar moet nog wel iets voor gebeuren. Je kunt niet zomaar alle ruwe data op het internet
zetten: denk alleen al aan privacyproblemen. En buitenstaanders worden ook niet zomaar
wegwijs uit ruwe data. Soms moet je die een beetje structureren voordat ze echt toegankelijk
zijn.
Beloning
Daarom gaan de tien betrokken organisaties samen randvoorwaarden stellen om hergebruik
van onderzoeksgegevens mogelijk te maken. Ze willen open data ook meewegen in de
beoordeling van wetenschappers (en onderzoeksgroepen) die financiering aanvragen: wie
zijn data voor iedereen toegankelijk maakt, moet daarvoor beloond worden.
En ten slotte willen ze ervoor zorgen dat het ?brede publiek? werkelijk toegang heeft tot de
wetenschappelijke informatie die openbaar wordt. De artikelen en data moeten vindbaar en
begrijpelijk zijn.
Hoge verwachtingen
Staatssecretaris Dekker van Wetenschap is er blij mee. ?Met dit plan van aanpak kan
Nederland zijn toppositie in de wereld vasthouden?, zegt hij in een persbericht. ?Open
science versnelt en verbetert onderzoek en innovatie en dat zorgt voor economische groei,
meer banen en antwoorden op maatschappelijke uitdagingen.?
Dekker maakt zich in Europa hard voor ?open access? (de volledige toegankelijkheid van
wetenschappelijke artikelen) en de ?vrijheid van data?, oftewel open science (waarbij ook de
onderzoeksgegevens voor iedereen beschikbaar zijn).
Te veel macht
Het politieke idee is dat uitgevers nu te veel macht hebben. Ze laten het echte werk door
wetenschappers doen en diezelfde wetenschappers moeten ook nog eens betalen voor een
abonnement op de tijdschriften waarin hun artikelen verschijnen. Dat maakt de wetenschap
slecht toegankelijk voor buitenstaanders, die de dure abonnementen op tijdschriften niet
kunnen betalen.
In een systeem van open access betalen wetenschappers niet meer voor een abonnement op
een tijdschrift, maar voor een publicatie erin. Als het artikel eenmaal in het tijdschrift staat,
mag iedereen het gratis lezen.
Onderhandelen
De overstap naar open access vergt nog wel wat onderhandelingen met uitgevers. Die willen
hun verdienmodel niet zomaar loslaten. Maar dat lijkt een kwestie van tijd.
De ontwikkelingen zijn vanaf vandaag te volgen via www.openscience.nl.
Source URL: http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/nationaal-plan-voor-openstellen-data-en-artikelen
Links:
[1] https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-onderwijs-cultuur-enwetenschap/nieuws/2017/02/09/wetenschappelijk-onderzoek-volledig-toegankelijk
[2] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/sander-dekker-en-de-blijde-boodschap-van-open-access
[3] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/staatssecretaris-vrij-dataverkeer-heel-europa
[4] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/onderzoeksfinanciers-willen-macht-uitgevers-breken
[5] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/weer-een-uitgeverij-gewonnen-voor-open-access
[6] http://www.openscience.nl