Deianira (Fabulae, XXXVI)

Download Report

Transcript Deianira (Fabulae, XXXVI)

José Amarante
LATINĬTAS
Leitura de Textos
em Língua Latina
UNIDADE TRÊS – ATIVIDADES FINAIS
• Continuaremos estudando as Fabulae de
Higino.
• Você irá verter para o português o texto
Deianira.
• No final desta unidade três, analisaremos o
texto Deianira (Higino, Fabulae, XXXVI), que
trata da morte de Hércules e de sua
imortalidade.
• Para a leitura do texto que se segue, você já
deverá saber o significado das seguintes palavras
e das palavras do quadro que se segue:
coepit | se | qui
• Anote como as seguintes palavras aparecem
dicionarizadas e registre os seus significados
DICIONARIZAÇÃO
SIGNIFICADO
autem
(conj. pospositiva)
Centauri
Centaurus, -i
mas, por outro lado; ora; também, além disso; e
(muitas vezes a sua função é de simples ligação,
podendo deixar de traduzir-se)
Centauro
captiuam
captiua, -ae
prisioneira
cum
(prep.)
(conj.)
dederat
do, das, dare, dedi
com (prep. de abl.)
quando (com indic.); embora, já que, como (com
subj.)
dar
dixerat
dico, -is, -ĕre, dixi
dizer
donauit
dono, -as, -are, -aui
dar, presentear
esse
sum, es, esse, fui
ser, estar, existir
et
(conj.)
e
DICIONARIZAÇÃO
SIGNIFICADO
famulum
famulus, -i
escravo
filia
filia, -ae
filha
filius
filius, -ii
filho
flumen
flumen, -inis (n)
rio
Herculis/Herculi
/Hercules
iam
Hercules, -is (m)
Hércules
(adv.)
já
in
(prep.)
interfecit
interficio, -is, -ĕre, -feci
em (com ablativo); para, até (com
acusativo)
matar, assassinar
DICIONARIZAÇÃO
SIGNIFICADO
uestem
uestis, -is (f)
vestimenta
uidit
uideo, -es, -ere, uidi
ver, perceber
uirginem
uirgo, -inis (f)
donzela, virgem
ut
(adv.)
(conj.)
uxor
uxor, -oris (f)
(adv.) como;
(conj.) com indicativo: quando, desde que, logo
que (sentido temporal), como, assim como, da
maneira que (comparativo), como (sentido
explicativo); com subjuntivo: que (integrante),
para que, a fim de que (final), que, de tal
maneira que (consecutiva), ainda que, dado
que (concessiva)
esposa
Hércules queimando-se na pira na
presença de seu amigo Filoctetes
(Ivan Akimovich Akimov, 1782)
Deianira
(Higino,
Fabulae,
XXXVI)
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen,
uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam,
uerĭta est ne se coniugĭo privaret. Ităque, memor Nessi
praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui
ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.
Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit,
ardere coepit. Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac
Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem
dedĕrat, misit.
Leitura prévia: foco na pronúncia
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare
coepit; Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut
ardorem extingueret, maior flamma exibat, Vestem
demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.
Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum
in mare iaculatus est. Lichas quo loco cecĭdit, petra nata
est, quae Lichas appellatur.
Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte
Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem.
Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas
donauit.
Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.
Leitura prévia: foco na pronúncia
cum: (conj.) quando (com indic.)
Deianira, -ae: Dejanira
filia,-ae: filha
uideo, -es, -ere, uidi: ver,
perceber
Oeneus, -i: Eneu
uxor, -is: esposa Hercules, -is: Hércules
Iole, -es: Íole
uirgo, -inis: (f) donzela
forma, -ae: beleza
esse aductam: ser
levada
captiuus, -a, -um:
prisioneira
eximius, -a, -um: notável
Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum
uidit Iŏlen, uirgĭnem captiuam eximĭae
formae, esse adductam, uerĭta est ne se
coniugĭo privaret.
uerita est: receou, temeu
ne: (conj.) que (depois de verbos de receio
priuo, -as, -are, -aui: tirar, privar
coniungium, -ii: esposo
Quando Dejanira, filha de Eneu e esposa de Hércules, viu Íole, uma virgem
prisioneira de notável beleza, ser levada,
que a tirasse do esposo.
memor: (adj. 3ª decl.) lembrada
itaque: (adv.) e assim
praeceptum, -i: (n) advertência, recomendação
Nessus, -i: Nesso
Ităque, memor Nessi praecepti, uestem
tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui
ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.
mitto,-is, ĕre, misi: enviar,
mandar
nomen, -inis : nome
famulus, -i: escravo
Lichas, -ae: Licas, escravo de Hércules
fero, fers, ferre, tuli: levar
qui: (relat.) para, para que
uestis, -is: (f) vestimenta
(valor final, com subj.)
sanguis, -inis: (m) sangue
tinctus, -a, -um: molhado
Centaurus, -i: Centauro
Hercules, -is: Hércules
E assim, lembrada da recomendação de Nesso,
enviou um escravo por nome Licas para que levasse a Hércules a vestimenta
molhada com o sangue do Centauro.
inde: (adv.) de lá, daí, desse
lugar (sentido local); desde
então (sentido temporal); por
isso (sentido causal)
paulum, -i: uma pequena
quantidade
coepit: começou
ardeo, -es, ere, arsi:
arder, estar em fogo
Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id
sol attigit, ardere coepit.
quod: (pron. rel.) que (refere-se a paulum)
decĭdo, -is, -ĕre, -cidi: cair (pelo contexto, gotejar)
in: em (com abl.)
terra, -ae: terra
sol, -is: (m) sol
id: (pron. demonst.) o
attingo, -is, - ĕre, -tĭgi: atingir
Desde então, uma pequena quantidade (do sangue), que tinha caído na terra
e o sol o atingiu, começou a estar em fogo.
cum: (conj.) quando (com indic.)
Deianira, -ae: Dejanira uideo, -es, -ere, uidi: perceber quod: (acus.) isto
intellĕgo, -is, -ĕre, -lexi: compreender
alĭter: (adv.) de modo diferente
Nessus, -i: Nesso
dico, -is, -ĕre, dixi: dizer
sum, es, esse, fui: ser
ac: (= atque) e, e até. (depois de advs. ou adjs. que
exprimem uma ideia de semelhança ou
dissemelhança, como aliter, tem função
comparativa: como, do que, que)
Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac Nessus
dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui
uestem dedĕrat, misit [...].
mitto,-is, ĕre, misi: enviar, mandar
qui: (relat.) para, para que (valor final, com subj.)
reuoco, -as, -are, -aui: fazer
retroceder
eum: aquele
cui: (pron.; dat.) a quem
do, das, dare, dedi: dar
uestis, -is: (f) vestimenta
Quando Dejanira percebeu isto, compreendeu ser de modo diferente do que
Nesso tinha dito,
e enviou [alguém] para que fizesse retroceder aquele a quem tinha dado a
vestimenta.
Hercules, -is: Hércules
iam: (adv.) já
induo, -is –ěre, -dŭi: vestir, revestir, cobrir, por
uestis, -is: (f) vestimenta
Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque
flagrare coepit;
-que: = et (e)
coepit: começou
statim: sem demora
flagro, -as, -are, -aui: arder, estar em chamas
Hércules já tinha posto a vestimenta,
e sem demora começou a arder em chamas (começou a abrasar-se).
cum: (conj.)
embora (sentido
concessivo, com
verbo no
subjuntivo)
filius, -ii: filho
Iupiter, Iouis: (m) Júpiter
coniicio, -is, ĕre, -ieci: lançar, atirar
se: (acus.) se
in: (com acus.) até, para, a
flumen, -inis: (n) rio
Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut
ardorem extingueret, maior flamma exibat.
cum: (conj.) logo que, já que (sentido
causal, com verbo no subjuntivo)
ut: para que (com subj.)
flamma, -ae: (f) chama
maior: (nom. 3ª decl.) maior
exeo, -is, -ire, -iui: sair, nascer
exstinguo, -is, -ĕre, -stinxi:
extinguir, acalmar, apagar
ardor, -oris: (m) calor ardente, fogo
Embora o filho de Júpiter tivesse se lançado a um rio,
para que acalmasse o calor ardente,
uma chama maior nascia
cum: (conj.) logo que, já
que (sentido causal, com
verbo no subjuntivo)
uolo, uis, uelle, uolui: querer
demo, -is, -ĕre, dempsi: arrancar
uestis, -is: (f) vestimenta
autem: (conj. posp.) mas,
por outro lado; ora;
também, além disso; e
Vestem demere autem cum uellet, uiscĕra
sequebantur.
uiscus, -ĕris: (n) víscera (uiscera:
as vísceras)
sequor, -ĕris, sequi, secutus
sum: (dep.) seguir, acompanhar,
ceder
Além disso, logo que ele quisesse/queria arrancar a vestimenta,
as vísceras acompanhavam.
OPÇÃO TRADUTÓRIA: Além disso, ao querer arrancar a vestimenta, as
vísceras acompanhavam, cediam (iam saindo junto com a própria vestimenta)
tunc: (adv.) então
Hercules, -is: Hércules
iaculatus est: lançou
Lichas, -ae: Licas
rotatus, -a, -um: movido circularmente
(concorda com Licham)
in: (com acus.)
até, para
mare, -is: (n) mar
Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat,
rotatum in mare iaculatus est.
qui: (pron. rel.) que, o qual
affĕro, -fers, -ferre, attŭli: trazer
uestis, -is: (f) vestimenta
Então Hércules lançou ao mar Licas, movido circulamente,
o qual tinha trazido a vestimenta.
locus, -i: lugar quo: (pron. rel.) no qual Lichas, -ae: Licas
petra, -ae: (f)
rochedo
cado, -is, -ĕre, cecĭdi: cair
nata est: nasceu
(nascor, -ĕris, nasci, natus sum: (dep.) nascer)
Lichas quo loco cecĭdit, petra nata est, quae
Lichas appellatur.
quae: (pron. rel. fem.) a qual appello, -as, -are, -aui: chamar Lichas, -ae: Licas
No lugar em que Licas caiu,
um rochedo nasceu,
o qual é chamado Licas.
Tunc: (adv.) então
Hercules, -is: Hércules
Philoctetes, -ae: Filoctetes construo, -is, -ĕre, -struxi: construir pyra,-ae: (f) fogueira
fúnebre
filius, -ii: filho
mons, -ntis: (f) monte
Poeas, antis: (m) Peante
Oetaeus, -a, -um: do Eta
Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in
monte Oetaeo construxit Hercŭli, qui
ascendit immortalitatem.
qui: (pron. rel.) que, o qual ascendo, -is, -ĕre, ascendi: alcançar immortalĭtas, -atis:
(f) imortalidade
Então Filoctetes, filho de Peante, construiu, no monte do Eta, uma pira a
Hercules,
que alcançou a imortalidade.
ob: (prep.) por causa de, em
consequência de, por, em troca de
beneficium, -ii: favor, serviço prestado,
benefício
Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et
sagĭttas donauit.
arcus, -us: arco
Hercules, -is: Hércules dono, -as, -are, -aui: presentear
sagitta, -ae: flecha
Philoctetes, -ae: Filoctetes
Por causa do serviço prestado, Hércules presenteou seu arco e suas flechas a
Filoctetes.
ob: (prep.) por causa de, em
consequência de, por, em troca de
ob: (prep.) por causa de, em
consequência de, por, em troca de
Hercules, -is: Hércules
Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se
interfecit.
Deianira, -ae: Dejanira
interficio, -is, - ĕre, feci: matar ipsa: (pron.; nom.) ela própria
se: (pron.; acus.) se
autem: (conj. pospositiva) por outro lado,
também, além disso
Por outro lado, em consequência da ação de Hércules, Dejanira se matou.
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen,
uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam,
uerĭta est ne se coniugĭo privaret. Ităque, memor Nessi
praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui
ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.
Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit,
ardere coepit. Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac
Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem
dedĕrat, misit.
Releitura: foco na estrutura e nos sentidos
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare
coepit; Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut
ardorem extingueret, maior flamma exibat, Vestem
demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.
Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum
in mare iaculatus est. Lichas quo loco cecĭdit, petra nata
est, quae Lichas appellatur.
Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte
Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem.
Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas
donauit.
Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.
Releitura: foco na estrutura e nos sentidos
1 Quae erat Deianira?
2
3
4
5
6
7
8
9
Quid Deianira uerebatur cum uidit Iolen esse aductam?
Quid Herculi misit Deianira?
Quid fecit Herculis ut ardorem extingueret?
Quid fiebat uestem demere cum uellet Hercules?
Quid Philoctetes construxit?
Quid Philocteti Hercules donauit?
Quare Deianira ipsa se interfecit?
Verte fabulam lusitane.
VOCABULÁRIO:
uerebatur: temia
fiebat: acontecia
• Procure memorizar as seguintes palavras que
ocorreram nos textos desta unidade. Lembrese de que, em levantamentos estatísticos, elas
estão entre as mais ocorrentes nos textos
latinos.
et
rogatus est
ut
flumen
ipso
cum
eius
moriens
uim
suum
id
dixit
uirgo
a
ea
uelle
illa
ante
uidit
itaque
ferret
misit
quod
sol
ne
aliter
eo
uestem
seruauit
eum
intellexit
iam
-que
exibat
sequebantur
montem
mare
cecidit
appellatur
beneficium
interfecit
filius
rogatur
se
in
uoluit
fidem
esse
si
coniunx
iuberet
credens
petiisset
ut
ab
parentes
interficere
coepit
suos
ad
ille
sciret
haberent
dedit
formae
qui
nomine
inde
terra
coepit
ac
dederat
statim
flamma
autem
tunc
attulerat
loco
nata est
ob
ipsa
maior