Transcript دبابت کودکان

‫دیابت(بیماری قند)‬
‫کودکان مبتال به دیابت نوع اول در مدرسه‬
‫دیابت چیست؟‬
‫‪ ‬دیابت قندی یک حالت مادام العمراست که در آن به علت کمبود تولید‬
‫انسولین از لوزالمعده و یا اختالل در عملکرد انسولین‪،‬قند خون در بدن‬
‫به درستی مصرف نشده و تمایل به افزایش پیدا میکند‪.‬برای وارد شدن‬
‫قند خون(گلوکز)به داخل سلول و استفاده از آن بعنوان منبع‬
‫انرژی‪،‬وجود انسولین ضروری است‪.‬گلوکز هم از هضم جذب مواد‬
‫قندی و نشاسته ای خورده شده وارد خون میشود و هم در کبد تولید‬
‫میشود‪.‬‬
‫دو نوع اصلی دیابت داریم‪،‬تیپ‪ 1‬و تیپ‪2‬‬
‫تیپ‪1‬‬
‫تیپ‪2‬‬
‫‪ ‬دیابت در شرایطی ایجاد میشود‬
‫که بدن نمی تواند انسولین تولید‬
‫کند و معموال در سن زیر‬
‫‪40‬سال بروز میکند‪.‬شایعترین‬
‫دیابتی که در کودکان و‬
‫نوجوانان دیده میشود نوع اول‬
‫است‪ .‬این نوع دیابت با تزریق‬
‫انسولین‪،‬برنامه غذایی مناسب‪،‬‬
‫فعالیت فیزیکی مرتب کنترل‬
‫میشود‪.‬‬
‫‪ ‬در حالتی اتفاق می افتد که بدن‬
‫انسولین تولید میکند ولی‬
‫بافتهای محیطی به آن مقاوم‬
‫هستند ویا عملکرد آن نامناسب‬
‫است‪ .‬این نوع از دیابت معموال‬
‫در سن باالی ‪40‬سال بروز‬
‫میکند و با برنامه غذایی‬
‫خاص‪،‬افزایش فعالیت فیزیکی‬
‫و ورزش و داروهای خوراکی‬
‫ویا انسولین کنترل میشود‪.‬‬
‫عالیم دیابت‬
‫‪ ‬مدرسه محلی است که باید به عالیم دیابت توجه شود‪.‬اگر کودکی عالیم زیر‬
‫را دارد باید به ابتالء او به دیابت مشکوک شویم‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫افزایش نیاز به آب و تشنگی‬
‫تکرر ادرار و زیاد به دستشویی رفتن‬
‫خستگی زیاد و خواب آلودگی‬
‫کاهش وزن غیر قابل توجیه‬
‫عفونت قارچی مکرر در ناحیه تناسلی و خارش‬
‫تاری دید‬
‫خشکی پوست‬
‫گرسنگی‬
‫درد معده‬
‫قند خون باال (هایپرگلیسمی)‬
‫قند خون پایین(هیپوگلیسمی)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تندی ضربان قلب‬
‫گرسنگی و سردرد و عصبانیت‬
‫لرز‬
‫خیس کردن رختخواب‬
‫تغییرات در خلق وخو‬
‫تعریق و سر گیجه‬
‫تاری دید‬
‫خستگی شدید و رنگ پریدگی‬
‫کاهش هوشیاری و تشنج‬
‫کاهش تمرکز‬
‫مراقبت از دیابت نوع اول‬
‫چک کردن قند خون‬
‫دریافت انسولین‬
‫خوردن غذای سالم‬
‫ومتعادل‬
‫فعالیت فیزیکی و‬
‫ورزش منظم‬
‫چک کردن قند خون‬
‫‪ ‬اکثر کودکان دیابتی نیاز دارندکه به صورت مرتب قند خون خود را‬
‫چک نمایند‪.‬از این رو باید وسایل کنترل قند خون در دسترس‬
‫باشد‪.‬چک کردن قند خون با هدف نگه داشتن قند خون در محدوده ایده‬
‫ال و حتی المقدور نزدیک به میزان طبیعی صورت می گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬قند خون با یک دستگاه الکترونیک (گلوکومتر)و با گرفتن یک قطره‬
‫کوچک خون از نوک انگشتان انجام میشود و برای چک کردن به‬
‫کمتر از یک دقیقه وقت نیاز است‪.‬کودکان خردسال و یا کسانی که‬
‫دیابت در آنها تشخیص داده شده است نیاز به کمک دارند‪.‬‬
‫قند خون مهم است در زما نهای زیر چک‬
‫شود‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫صبح ها( ناشتا)‬
‫قبل از غذا‬
‫قبل‪،‬در جریان و بعد از فعالیت ورزشی‬
‫وقتی که کودک احساس خوبی نمی کند‬
‫هرگاه حدس زده میشود که قند خون پایین و یا خیلی باال باشد‬
‫خوردن غذای سالم و متعادل‬
‫‪ ‬یک برنامه غذایی سالم و متعادل جزء مهمی از برنامه کنترل دیابت‬
‫محسوب می شود‪.‬تفاوت بارزی بین برنامه غذایی کودک دیابتی با‬
‫سایر افراد وجود ندارد‪.‬برنامه غذایی سالم با محدودیت نمک‪،‬قندهای‬
‫ساده و کم چرب همراه است وحداقل ‪ 5‬قسمت میوه و سبزی در بر‬
‫دارد‪.‬‬
‫نوشیدنیهای معمولی باید بدون شکر باشند و‬
‫یا شکر افزود نداشته باشند زیرا قند همراه با‬
‫نوشیدنیهایی مانند نوشابه‪،‬آبمیوه و‪ ....‬سریع‬
‫جذب شده و قند خون را باال می برند‪.‬‬
‫میان وعده‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کودکانی که از دو بار تزریق انسولین در روز استفاده میکنند به میان‬
‫وعده غذایی نیاز دارند‪.‬میان وعده میتواند در زنگ تفریح ویا به ندرت‬
‫در کالس استفاده شود‪.‬میان وعده می تواند‬
‫یک ساندویچ کوچک‬
‫یک تکه میوه تازه‬
‫بیسکویت‬
‫میوه خشک شده و قیسی‬
‫مقداری از غالت و کورن فلکس‬
‫زمان صرف غذا‬
‫‪ ‬کودکانی که از دو بار تزریق انسولین در روز استفاده میکنند الزم‬
‫است وعده اصلی غذا و مصرف میان وعده آنها در زمان خاص انجام‬
‫شده و از جابجایی ساعت آن اجتناب شود‪.‬تغییر در ساعت مصرف‬
‫وعده غذایی و یا میان وعده به تغییرات قند خون(هیپو یا هیپر‬
‫گلیسمی)منجر میشود‪.‬این در حالیست که کودکانی که از روش تزریق‬
‫مکرر استفاده میکنند آزادی بیشتری در زمینه مصرف غذا و فعالیت‬
‫روزانه دارند‪.‬‬
‫راهنمای سریع مقابله با حمالت افت قند‬
‫خون یا هیپوگلیسمی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫چه عواملی باعث بروز هیپوگلیسمی می شوند؟‬
‫تزریق بیش از حد انسولین‬
‫کافی نبودن کربوهیدرات غذا(نان ‪،‬برنج و مواد نشاسته ای)‬
‫تاخیر در مصرف وعده های غذایی اصلی‬
‫ورزش و فعالیت شدید بدون برنامه‬
‫هر گاه کودک دیابتی به علت افت قند خون‬
‫کاهش هوشیاری پیدا کرده است سعی در‬
‫خوراندن به او نکنید‪،‬او را در حالت خوابیده به‬
‫یک طرف قرار دهید و با اورژانس تماس بگیرید‪.‬‬
‫چه اقدامی باید انجام شود؟‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اگر امکان دارد قند خون را چک کنید ولی اگر وسایل الزم در اختیار نیست‬
‫تصور کنید حمله افت قند خون اتفاق افتاده اقدامات زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫فورا یک ماده قندی ساده از موارد زیر به فرد دیابتی بدهید‬
‫آبمیوه‪،‬نوشابه‪،‬چند حبه قند‪،‬پودر شربت گلوکز‪،‬ژله شیرین و قندی‬
‫بعد از ‪ 10‬دقیقه اگر قند خون کماکان پایین بود دادن مواد قندی خون را‬
‫ادامه دهید ولی اگر قند خون به محدوده نر مال رسیده بود یک میان وعده‬
‫غذایی به فرد دیابتی بدهید‪:‬‬
‫یک تکه میوه ‪،‬غالت‪،‬میوه خشک وقیسی‪،‬بیسکویت‪،‬یک ساندویچ کوچک‪،‬یا‬
‫مقدار کمی از غذای اصلی‪.‬‬
‫وقتی که قند خون به حالت طبیعی برگشت کودک می تواند فعالیت معمول‬
‫خود را از سر بگیرد‪.‬‬
‫اگر کودک به کما رفت و بیهوش شد چه‬
‫اقدامی انجام دهیم؟‬
‫‪ ‬وقتی کودک به علت افت قند خون بی هوش شد نباید سعی کنیم از راه‬
‫دهان چیزی به او بخورانیم(زیرا خطر ورود مواد غذایی به راههای‬
‫تنفسی و خفگی وجود دارد) دراین شرایط کودک را به یک طرف‬
‫خوابانده و سراو را به عقب نگه می داریم‪.‬فورا با اورژانس و یا مرکز‬
‫دیابت تماس می گیریم‪.‬‬
‫با هیپر گلیسمی چگونه مقابله کنیم؟‬
‫‪ ‬دریافت مایعات بدون قند افزایش یابد‪.‬‬
‫‪ ‬کودک استراحت نماید‪.‬‬
‫‪ ‬ممکن است دوز بیشتر انسولین ضرورت داشته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬هنگامیکه کودک بیمار و غیر طبیعی به نظر‬
‫می رسد‪،‬چه اقدامی انجام دهیم؟‬
‫وقتی که کودک غیر طبیعی به نظر می رسد و عالیم قند خون باال دارد به‬
‫خصوص در مواقعی که تهوع و استفراغ دارد‪،‬سریعا والدین را مطلع نمایید‪.‬‬
‫کودکانی که قند خون باال دارند ممکن است به دفعات به دستشویی رفتن نیاز‬
‫داشته باشند همچنین آنها مکرر نیاز به نوشیدن آب پیدا می کنند‪.‬‬
‫بعد از طبیعی شدن قند خون‪،‬کودک می تواند به فعالیت روزانه خود ادامه دهد‪.‬‬