CASE STUDY ÖRNEK OLAY (DURUM) ÇALIŞMASI SEDA ÇIRAY

DURUM ÇALIŞMASI:

 Nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışmasında, bir veya birkaç duruma ilişkin etkenler bütüncül bir yaklaşımla araştırılır ve ilgili durumu nasıl etkiledikleri ve ilgili durumdan nasıl etkilendikleri üzerine derinlemesine araştırma yapılır. (Yıldırım, 2006)

 Örnek olay tarama modelleri evrendeki belli bir ünitenin (birey, aile okul, hastane dernek vb. nin), derinli ğ ine ve genişli ğ ine, kendisini ve çevresi ile olan ilişkilerini belirleyerek, o ünite hakkında bir yargıya varmayı amaçlayan tarama düzenlemeleridir(Karasar, 2005 :86)

 Merriam nitel durum çalışmalarını “ bir örne ğ in, olgunun veya sosyal birimin, yo ğ un, bütüncül bir biçimde tanımlanması ve analizi” olarak ifade etmiştir. (Merriam, 1988, s.21 akt. Merriam, 1998, s.27).

 Durum çalışmalarının büyük bölümünde genelleme bir amaç de ğ ildir, çünkü her durumun kendi eşsizli incelerler.

ğ ini keşfetmek temel amaçtır. Örnek olay araştırıcıları her durumu yeni ve sıra dışı etkileşimler, olaylar, açıklamalar, yorumlamalar ve etki tepki ilişkileri ortaya çıkarmak umuduyla

  

Durum Çalışmalarına Yönelik Önyargılar:

Durum çalışması yanlıdır, Durum çalışması genellemelere izin vermez, Durum çalışması uzun zaman alır (Yin 1984 akt. Yıldırım ve Şimşek 2008 :279)

Durum Çalışmasında Karşılaşılan Güçlükler:

1. Araştırmacının çalışaca ğ ı durumun tanımlanması, sınırlarının belirlenmesi, 2. Araştırma desenine karar verilmesi, tek durum mu çalışılacak ya da çoklu durumlar mı?, e ğ er çoklu durum ise kaç tane durum seçilmesi gerekti ğ ine karar vermeli.

3. Durumun sınırlarını belirlenmesinde yaşanan güçlükler. (Creswell,2007)

Durum Çalışmasının Avantajları:

    Durum çalışmaları bir örnek hakkında veya bir örnekten bir gruba olan genellemelere izin verir.

Farklı amaçları olan araştırmacılar ve kullanıcılar için bir veri kayna ğ ıdır.

Durum çalışmalarının görüşleri do ğ rudan yorumlanabilir.

Her türlü kişiye hitap eder.

Durum Çalışması Türleri:

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Açıklayıcı/Tanımlayıcı Durum Çalışmaları (Illustrative Case Studies) Keşfetmeye Dayalı Durum Çalışmaları (Exploratory Case Studies) Kritik Olay Durum Çalışmaları (Critical Instance Case Studies) Program Yürütme Durum Çalışmaları (Program Implementation Case Studies): Programın Etkilerine Dayalı Durum Çalışmaları (Program Effects Case Studies): Birikimli Durum Çalışmaları (Cumulative Case Studies)

Durum Çalışmasının Planlanması

Her araştırma deseni en azından şu dört soruyu hedef alır;  Çalışılacak (araştırılacak) sorular nelerdir?,   Hangi tür veriler bu sorularla ilgilidir?

Toplanacak veri ne olmalıdır?

 Sonuçlar nasıl analiz edilecektir?(Yıldırım ve Şimşek 2008 :280)

Durum Çalışmasında izlenebilecek aşamalar

4.

5.

6.

1.

2.

3.

7.

8.

Araştırma sorularının geliştirilmesi: “nasıl” ve “niçin” Araştırmanın alt problemlerinin geliştirilmesi Analiz biriminin saptanması: “durum” un ne oldu ğ u? Çalışılacak durumun belirlenmesi Araştırmaya katılacak bireylerin seçilmesi Verinin toplanması ve alt problemlerle ilişkilendirilmesi Verinin analiz edilmesi ve yorumlanması Durum çalışmasının raporlaştırılması

Durum Çalışması Desenleri:

    Bütüncül Tek Durum Deseni: Tek bir analiz birimi vardır. amacıyla, Aşırı, aykırı ya da kendine özgü durumların araştırılmasında.Daha önce kimsenin ulaşamadı çalışmadı ğ ı durumlarda kullanılabilir.

ğ ı, veya İ yi formüle edilmiş bir kuramın teyit edilmesi veya çürütülmesi İ ç İ çe Geçmiş Tek Durum Deseni: Tek bir durum içinde birden fazla alt tabaka veya birim olabilir. Ör: okulu araştıran bir araştırmacının okulun tüm katmanlarından veri toplaması gereklidir.

Bütüncül Çoklu Durum Deseni: Her bir durum kendi başına bütüncül olarak ele alınır ve daha sonra birbiriyle karşılaştırılır.

İ ç İ çe Geçmiş Çoklu Durum Deseni: Yine birden fazla durum söz konusudur ancak ele alınan her bir durum kendi içinde alt birimlere ayrılarak çalışılabilir. (Yıldırım ve Şimşek 2008 :290 292)

Durum çalışmalarında geçerlik, güvenirlik ve genelleme

• Alınabilecek önlemler; 1. Çalışılan durumla etkileşim süresini uzun tutma 2. Veri toplarken çeşitli veri yöntemlerini kullanma 3. Elde edilen temel sonuçları katılımcılarla ve aynı alanda çalışan di ğ er araştırmacılarla paylaşma 4. Aynı alanda di ğ er araştırmacıların görüşlerine başvurulabilir (Merriam, 1990 akt. Yıldırım ve Şimşek 2008 :288)

Yapı Geçerli ğ i: yapı geçerli ğ i için, birden fazla veri türü kullanılabilir, verilere ilişkin kanıt zinciri oluşturulabilir, çalışma kendinden veri toplanmış bir kişiye okutulup görüş alınabilir. (Yıldırım ve Şimşek 2008 :289)

İ ç geçerlik: Araştırmada yapılan çıkarımlar ve ne derecede geçerli oldukları ile ilgilidir. Durum çalışması yapan kişinin buldu ğ u sonuçlara nasıl ulaştı ğ ını açık seçik ortaya koyması ve kanıtlarını di ğ er kişilerin ulaşabilece ğ i biçimde sunması gerekir.

Dış geçerlik: Daha çok bir araştırmanın sonuçlarının genellenmesi ile ilgilidir. Pek çok kişi durum çalışmalarının sonuçlarının genellemeyece oldu ğ ğ ini iddia eder. Ama burada yapılan genelleme anket çalışmalarında u gibi bir evrene de ğ il, bir kurama yapılmaktadır (analitik genelleme).

• • • • Güvenirlik:Yapılmış bir çalışmanın başka bir araştırmacı tarafından aynı biçimde tekrar edildi ğ inde aynı veya benzer sonuçlar vermesi ile ilgilidir. Durum çalışmasında araştırmacı İ zlenen süreçleri açıkça tanımlamalı, İ lgili dokümanlarla desteklemeli, Araştırmasını bir sistem içinde kademeli olarak geliştirmeli ve bunu sunmalı, Gerekti ğ inde başka araştırmacıların kullanabilece ğ i/kontrol edebilece 2008 :289-290) ğ i bir veri tabanı oluşturmalıdır (Yıldırım ve Şimşek

Durum Çalışmasını Raporlaştırma

  Durum çalışmasını raporlaştırmanın do ğ ru bir yolu yoktur. Fakat bazıları, kronolojik rapor oluşturarak okuyucuya hikayeleme ya da her önermeye gönderme yapma gibi yöntemler önermişlerdir. Yeni araştırmacıları bekleyen risklerden biri araştırma sorusundan uzak ilgi çekici lüzumsuz veriler arasında kaybolmaktır (Baxter ve Jack, 2008 :555)

Kaynaklar

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık Karasar N. (2005) Bilimsel Araştırma Yöntemi (15. baskı) Ankara Nobel yay. Da ğ .

Merriam, S. B. (1998). QualitativeResearchand Case Study Applications in Education (secondedition). San Francisco: Jossey-BassPublishers Yıldırım A., Şimşek H. (2008) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı) Ankara Seçkin Yay Creswell, J.W. (2007). Qualitativeinquiryandresearchdesign: Choosingamongfivetraditions (secondedition). London: Sage. Köklü N.; örnek olay çalışma metodları http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/491/5792.pdf

Baxter, P., Jack, S. (2008) Qualitative Case Study Methodology: Study Design and mplementation for Novice Researchers The Qualitative Report Volume 13 Number 4 December 544-559 http://www.nova.edu/ssss/QR/QR13-4/baxter.pdf