Ö - Serhat Bahadır KERT

Transcript Ö - Serhat Bahadır KERT

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

{ Doç. Dr. Serhat Bahadır KERT Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü

Hafta 1

•Teknoloji Nedir?

•Öğretim Teknolojisi Nedir?

•Eğitim teknolojisi mi? Öğretim Teknolojisi mi?

•Sistem Nedir?

•Öğretimde Sistem Yaklaşımı Nedir?

•Öğretimde Sistem Yaklaşımı Süreci -Analiz -Tasarım ve Geliştirme -Değerlendirme

Teknoloji Nedir?

«Baba, neden 5 tane parmağa ihtiyacımız var, farenin sadece 2 düğmesi var»

Teknoloji Nedir?

Bilimin üretim, hizmet, ulaşım vb. alanlardaki sorunlara uygulanmasıdır.

İnsanın bilimi kullanarak doğaya üstünlük kurmak için tasarladığı rasyonel bir disiplindir.

Teknoloji Nedir?

Teknik yönden yeterli küçük bir grubun örgütlü bir hiyerarşi yardımıyla bütünün geri kalanı (insanlar, olaylar, makineler vb.) üzerinde denetimi sağlamasıdır.

Teknolog • Temel kuram ve araştırmaları anlar • Görev ve uygulamalar hakkında yeterince bilgi sahibidir.

• Kuramsal açıklamalar ve araştırma bulgularını uygulayıcıların görevlerini tamamlayabilmeleri için kullanabilecekleri bir biçime dönüştürebilir.

Eğitim Teknolojisi Nedir?

«Hiçbir şeyi doğru yapamaz mısın?»

Eğitim Teknolojisi Nedir?

Genelde eğitime, özelde öğrenme durumuna egemen olabilmek için ilgili bilgi ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme veya eğitim süreçlerinin işlevsel olarak yapısallaştırılmasıdır.

Öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işidir.

Eğitim Teknolojisi Nedir?

Araçların etkililiğini ve öğrenci başarı durumunu değerlendirmek için uygun yöntemlerin kullanılması Öğrencinin ulaşması hedeflenen amaçların tanımlanması Öğrenme sürecini geliştirmek için oluşturulan her türlü sistemi, tekniği ve yardımı içerir.

Konunun aktarılması İçin uygun ortamın seçilip kullanılması Öğrenilecek konunun öğretim ilkelerine göre analiz edilip, öğrenilmeye uygun şekilde yapılandırılması

Eğitim Teknolojisi Nedir?

Eğitim ortamlarının gerçek yaşamla tutarlılık göstermesi, yani somutlaştırılması ve öğrenci için anlamlı hale getirilmesi, öğrenci başarısına katkıda bulunan etkenlerin başında gelmektedir.

Eğitim Teknolojisinin Amaçları

Eğitim hizmetlerini daha geniş kitlelere götürmek Öğretme ve öğrenme süreçlerini daha verimli hale getirmek Öğretme ve öğrenme etkinliklerini bireyselleştirmek Öğretme ve öğrenme ile ilgili uygulama süreçlerini düzenlemek Eğitim gereksinimlerini ve olanaklarını bilimsel araştırma konusu yapmak

Eğitim Teknolojisinin Amaçları

Eğitim kurumlarını uygulamalı hale dönüştürmek Öğretim programlarında sürekliliği sağlamak Eğitim personelinin etkinliğini ve verimliliğini artırmak Çevre faktörlerini düzenlemek ve kontrol etmek Öğretme - öğrenme süreçlerini öğrenci yeteneklerine uyarlamak Eğitimle ilgili sorunların çözümünde uygulamaya koymak

Öğretim Teknolojisi Nedir?

Belirlenmiş hedefler uyarınca kullanılmasıyla tüm , daha etkili bir öğretim elde etmek için öğrenme ve iletişim konusundaki araştırmaların ve ayrıca insan kaynakları ve diğer kaynakların beraber öğrenme-öğretme sürecinin sistematik bir yaklaşımla tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesidir.

Öğretim Teknolojisi Nedir?

Süreç ve kaynakları öğrenme için tasarlama, geliştirme, kullanma, yönetme ve değerlendirme teorisi ve uygulamasıdır .

Öğretim Teknolojisi Eğitim Teknolojisi

Öğretim Teknolojisi: Öğretimin, eğitimin bir alt kavramı olduğu anlayışına dayalı olarak ve belirli öğretim disiplinlerinin kendine özgü yönlerini dikkate alarak düzenlenmiş teknolojiyle ilgili bir kavramdır. (Alkan, 1995)

Öğretim Teknolojisi Eğitim Teknolojisi

Eğitim Teknolojisi: İnsanın öğrenmesi olgusunun tüm yönlerini içeren problemleri sistematik olarak analiz etmek, bunlara çözümler geliştirmek üzere ilgili tüm unsurları (insan gücünü, bilgileri, yöntemleri, teknikleri, araç-gereçleri, düzenlemeleri vb.) işe koşarak uygun tasarımlar geliştiren uygulayan, değerlendiren, ve yöneten karmaşık bir süreçtir.

Sistem Yaklaşımı Sistem, karşılıklı etkileşim içerisinde bulunan unsurların, tasarlanan amaçları gerçekleştirmek amacıyla bir bütün meydana getirecek şekilde organize edilmesidir.

Öğretimde Sistem Yaklaşımı Öğretimin sisteminin en önemli unsurları • Öğrenciler • Öğreticiler • Öğretim materyalleri • Öğretme-öğrenme ortamları

Öğretimde Sistem Yaklaşımı

ANALİZ TASARIM VE GELİŞTİRME DEĞERLENDİRME

Analiz • Öğretim amaçları • Amaçlara ilişkin davranışlar • Ön yeterlilikler • Öğrenme etkinliklerinin sıralanması • Sahip olunan araç gereçlerin analizi

Tasarım ve Geliştirme • Öğrencilere istenilen davranışlar en etkili nasıl kazandırılabilir • Öğrenilenlerin farklı durumlara transferini sağlamak • Öğrenci motivasyonu • Yeni davranışlar için etkili araç-gereçler • Uygun öğretim materyalleri • Materyallerin uyarlanma ve geliştirilme gereklilikleri

Değerlendirme • Öğrenme düzeyleri nasıl belirlenir • Yardımcı veya zenginleştirici etkinlikler • Etkinlik ve materyallerin iyileştirilmesi

İletişim

İletişim Süreci İletişim Communicatio (Latince) Communis: Bir çok kişiye yada nesneye ait olan/ortaklaşa yapılan Communication (İngilizce) Communication(Fransızca)

İletişim Süreci •

İletişim

İki birim arasındaki bilgi alışverişi Çeşitli semboller yardımı ile bilgi, duygu, fikir, davranış, düşünce ve becerilerin paylaşılması süreci.

Kim Ne İletişim Süreci Nasıl Kime

Kaynak

Davranışlar • • • • • Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri İletişim Sürecinin Temel Öğeleri

Mesaj

Semboller • • • • • • • • Gerçek Eşya Modeller Resim Yazı İşaretler Hareket Ses Çizim

Kanal

İletici araç ve Yöntemler

Alıcı

Davranışlar • • • • • • Sözsüz iletişim Ses ileten araçlar Sözlü iletişim, Resim ileten araçlar Basılı ve yazılı araçlar Yöntemler • • • • • Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri Dönüt

Kim Ne İletişim Süreci Nasıl Kime

İletişim Süreci Öğretmen

Kanal Araç-gereçler

Yöntem Mesaj Öğrenci

İletişim Süreci ve Yaşantı alanı

Yaşantı Alanı

Kaynak Kodlama Mesaj

Yaşantı Alanı

Kodlama Kodlama

Geri bildirim

Sağlıklı

Sağlıklı iletişimin Engelleri Psikolojik Engeller Semantik Engeller Statü Korunma Alan Hiyerarşi Uyutma Sınırlama

İletişim

Mesaj Düzenleme İlkeleri Öğrenenin Özelliklerine Uygun olmalıdır Basit sade ve anlaşılır olmalıdır Amaç ve davranışlara uygun düzenlenmelidir Öğrenme ilkelerine uygun düzenlenmelidir Çoklu materyal ve etkinlikleri içermelidir Görsel unsurlara dikkat edilmelidir

Sınıf içi iletişimi geliştirmek için Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli Ders iyi bir şekilde planlanmalı Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli Öğrencinin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı Öğrencilerin dikkatle dinlemesi için birden fazla duyu organına hitap eden araç-gereçler kullanılmalı Zor ve çok teknik olan öğretim araçları kullanılmamalı

Yaşantı Konisi

• Öğrenme işlemine katılan duyu organlarının sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir o kadar geç unuturuz • En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.

• Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımıyla öğreniriz.

• En iyi öğretim somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.

Yaşantı Konisi

İnsanlar Öğrendiklerinin, %83 ünü görme %11 ini işitme % 3.5 ini koklama % 1.5 ini dokunma %1 ini tatma Duyularıyla edindikleri yaşantılarından öğrenirler.

Yaşantı Konisi

Zaman sabit olmak üzere insanlar, Okuduklarının Işittiklerinin Gördüklerinin Hem görüp hem işittiklerinin Söylediklerinin Yaparak söylediklerinin ise hatırlamaktadırlar.

%10 unu % 20 sini % 30 unu % 50 sini % 70 ini % 90 ının

Analiz Öğretim Amaçları Analizi Öğrencilerin Analizi Araç-Gereç Analizi Öğretim Ortamının Analizi

Taksonomi İnsan davranışlarını (Öğrenme ürünleri) analiz ederek sınıflama sistemi

Bloom Öğrenme Ürünleri Taksonomisi Bilişsel Öğrenmeler Duyuşsal Öğrenmeler Psikomotor Öğrenmeler

Bilişsel Öğrenmeler • • • • • • Bilgi Kavrama Uygulama Analiz Sentez Değerlendirme

Duyuşsal Öğrenmeler • • • • • Alma Tepkide Bulunma Değer Verme Örgütleme Bir değer ya da değerler bütünüyle nitelenmişlik

Psikomotor Öğrenmeler • • • • • • • Algılama Kuruluş Kılavuz denetiminde yapma Mekanizma Karmaşık dışavuruk faaliyet Uyarlama Yaratma

Öğrencilerin Analizi • • • 1. Öğrenciler Test Görüşme Gözlem 2. Diğer kişiler 3. Tahminler

Mevcut Araç-Gereç Analizi • Mevcut kurs araç gerecinin ihtiyaca uygun hale getirilmeleri ile yeni baştan geliştirilmeleri arasında maliyet ve öğretim etkililiği açısından fark var mıdır?

• Bu farklılık ne derece önemlidir.

Ortam analizi Öğretim ortamı Öğretim ve öğrenmenin gerçekleşeceği fiziksel çevre

Ortam analizi Ortama ilişkin sorular • Öğrenme nerede gerçekleşecek - Sınıfta - Atölyede - Laboartuarda - Alan gezisinde

Ortam analizi Ortama ilişkin sorular • Ortam özellikleri nelerdir - Öğrenci sayısına uygun mu - Sıralar ya da sandalyeler nasıl düzenlenmiş - Sıraların yerleri değişebiliyor mu - Ortamda bulunan araç-gereçler - Ortamdaki gürültü - Işıklandırma - Işık miktarı ayarlanabiliyor mu

Ortam analizi Geleneksel oturma düzeni U şekli oturma düzeni Yuvarlak/Dikdörtgen masalar

Geleneksel oturma düzeni A

Geleneksel oturma düzeni B

Geleneksel oturma düzeni C

U Şekli oturma düzeni C

Yuvarlak-Dikdörtgen Masalar

Çizgi

Çizgi dikkati bir yol boyunca sürükleyen veya bir noktaya çeken tek boyutlu bir yapıdır. • İşlem, yön ve hareket gösterir, • Şekilleri ayırma ve birleştirme işlerini yapar, • Üzerine kurgu yapılabilecek temel yapı taşlarıdır.

Çizgi

Yatay çizgiler  durgunluk hissi verir.

Dikey çizgiler  güç gösterir, yukarı bakma hissi verir.

Köşegen çizgiler  kuvvetli biçimde hareket ve dinamizm hissi verir.

Örnek: Yatay Çizgi

A B •1 •2 •3

Örnek: Dikey Çizgi

Öğretim Tasarımı Teorisi

Örnek: Köşegen Çizgi

Öğretim Sistemleri Tasarımı Süreci...

Tasarım Analiz Geliştirme Uygulama Değerlendirme

Şekil

• Kendine bağlanan bir çizgi, bir şekil oluşturur. Şekiller iki boyutludur ve bir nesnenin dış çizgilerini gösterebilir.

62 • Şekiller anlamlı bir bütün oluşturmak için bir araya gelebilir. Bazı şekiller sadece silueti ile kendini oluşturur (ör: elma, kalp). Diğerleri ise geometrik olarak gruplandırılabilir.

Örnek: Şekil

Layout Planning :Shape

Alan

 Alan, boş veya dolu olarak ikiye ayrılır.

 Bir tasarımda boş alanların dağılımı, görsel öğelerin yerleştirilmesi kadar önemlidir.

Örnek: Alan

Boyut

 Boyut hakkındaki yargımız, çevreleyen cisimler hakkındaki bilgimize bağlıdır.

 Boyut algısı, algılanan uzaklıkla ve algılanan uzaklıktaki boyutla ilişkilidir.

 Renk ve gri derecesi boyut algısını etkiler.

 Görselin boyutuna, istendik mesajı nasıl iletebileceğine dayalı olarak karar verilmelidir.

Örnek: Boyut

Doku

 Pekçok görünüm, çizgi ve şekiller dahil iki boyutludur.

 Desen kullanılarak üçüncü bir boyut eklenebilir.  Desen üç boyutlu cisim ve materyallerin bir özelliğidir. Dokunma hissini uyararak konuyla ilgili daha yalın bir fikir verir.  Desen önemli fikri vermek, ayırmak veya bütünleştirmek amaçlı kullanılabilir. 68

Örnek: Doku

Örnek: Doku /Kaldırım çizimleri

Örnek: Doku / Kaldırım çizimleri

Renk

 Uygun renk seçimleri; görsel tasarımları geliştirir ve ayrı bir hava/önem kazandırır, dikkat uyarır ve görsel etki yapar.  gerçek renkler seçildiğinde görüntünün gerçekliği artar  eşitlik ve farklılıklar renklerle vurgulanabilir  Önemli noktalar veya ayrıntı bilgileri renklerle vurgulanabilir  72 istenilen duygusal etki renklerle ortaya çıkarılabilir

Renk Çemberi

Soğuk Renkler Sıcak Renkler

• Kırmızı, Sarı ve Mavi ana Renklerdir.

• Turuncu, Mor ve Yeşil ara renklerdir.

Renk

Mesaj

Renk

 Kırmızı hatırlanır  Mavi dikkati az çeker  Sarı ilk bakılandır  Sarı Zemin üzerine siyah en iyi renk kombinasyonudur

Renklerin kullanımında yaş grupları da dikkate alınmalıdır: Çok parlak renkler küçük yaş grupları Pastel tonlar büyük yaş grupları, Kontrastlık parlak renkler için uygundur

Örnek: Renk

Tasarım İlkeleri

79  Bütünlük  Denge  Vurgu  Hizalama  Yakınlık

Bütünlük

80  Bütünlük bir görünümü oluşturan bileşenlerin birbiriyle ilişkisidir. Sadece yazılı içeriği değil görsel sunumu da ilgilendirir.  Bütünlük konular, renkler, şekiller ve çizgiler ilişkilendirilerek ve tekrar edilerek sağlanabilir.  Sıkça yapılan hatalardan biri, bir alana çok fazla şey sığdırmaktır. Anlatmak istediğinizi anlatmaya yaramayan bilgiler sunulmamalıdır.

Bütünlük

3x3 kuralı eski ve basit bir tasarım kuralıdır. Ekran, soldan sağa ve yukarıdan aşağıya 3 parçaya bölünerek 3x3 bir matris elde edilir.

Anahtar öğeler veya nesneler bu 3 çizginin yakınında bulunmalıdır.

3x3 kuralı öğrencilerin dikkatlerini bu çizgilerin kesişme noktalarında toplayacağını belirtir.

Bütünlük(3x3)

Örnek: Bütünlük

Denge

 Bir sunum ekranındaki bileşenler dikey ve yatay eksen dikkate alınarak eşit ağırlıkta dağıtılırsa, izleyicide denge ve eşitlik hissi uyandırır.

84  Tasarım her iki alanda da tekrarlandığında, denge simetrik veya formal olacaktır. Ancak; birçok durumda gözün bilgiyi anında yakalayabilmesi için asimetrik veya informal tasarımlar yapılabilir.

Örnek: Denge

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER

DIŞ ETKENLER ARAÇ GEREÇLER ÖĞRENME EĞİTİM ORTAMI ÖĞRETİM MATERYALLERİ

Vurgu

Görsel içerisindeki önemli öğelerin dikkat ve ilgi merkezi haline getirilmesidir.

Vurgu

Ok ve Benzeri yön gösteren araçlar kullanmak Önemli öğe için diğerlerinden daha parlak bir renk kullanmak Temel öğeyi diğerlerinden daha büyük yapmak Vurgulamak istediğiniz maddeye dikkatleri çekmek için zemin ve şekil arasında kontrast oluşturmak .

Diğer şekillerden farklı bir şekil kullanmak Vurgulanacak öğeyi diğer öğelerin çakıştığı bir yere 90 yerleştirmek

Örnek: Vurgu

Hizalama

 Hizalama, görsel materyallerin daha kolay algılanmasında, öğeler arasında kurulan ilişkilerin daha rahat anlaşılmasında önemli rol oynar. Materyal içinde düzenli bir şekilde yerleştirilmiş öğeler öğrenmede de kolaylık sağlar.

Örnek: Hizalama

Yakınlık

 Görsel oluşumlarda birbirine yakın öğeler ilişkili, uzak öğeler ise ilişkisiz olarak algılanır.

 Bu nedenle öğeler yakınlık bakımından birbirinden açıkça ayırt edilmeli, izleyiciler yanıltılmamalıdır.

Örnek: Yakınlık

97 Birbirine yakın olan şekiller grup olarak algılanırlar

Örnek: Yakınlık

Öğrenme Ortamlarında Kullanılan Araç ve Gereçler

Araç gereçlerin önemi Araç-gereçler genelde öğretimi desteklemek amacıyla kullanılırlar.

İyi tasarlanmış ve yapılmış öğretim araç gereçleri öğretim sürecini zenginleştirir, öğrenmeyi artırır.

Araç gereçlerin önemi

Soyut olguları somutlaştırırlar

Araç-gereçlerin öğretme-öğrenme sürecindeki en önemli rollerinden biri fikirleri somutlaştırması, anlaması güç olgu ve olayları basitleştirmesidir.

Araç gereçlerin önemi

Soyut olguları somutlaştırırlar Görsel gereçler

bilinmeyen bir aracın nasıl göründüğünün ve bilinen diğer şeylere göre ne kadar büyük olduğunun kavranmasına yardımcı olur.

Araç gereçlerin önemi

Soyut olguları somutlaştırırlar Görsel gereçler

bağ kurulmasına hizmet eder, sözel fikirlere daha kolayca hatırlanabilecek bir ikinci bir iletişim kanalı görürler.

görevi

Araç gereçlerin önemi

Araç-gereçler ilgi uyandırırlar

Çoğu sınıflarda yüz yüze sözel iletişim tek başına en çok kullanılan iletişim metodudur. Bu durumda, bilgilerin görsel / işitsel araç-gereçler yoluyla sunulması, öğrencilerin ilgilerini çeker, duygusal tepkiler yaratarak motive eder.

Araç gereçlerin önemi

Araç-gereçler zamandan tasarruf sağlar

“Bir resim bin kelimeye bedeldir.” Resimler, grafikler, haritalar, modeller, filmler vs. ders ve tartışma sürelerinden tasarruf sağlar, öğrenciler daha kısa sürede daha etkili öğrenirler.

Araç gereçlerin önemi

Güvenli gözlem yapma olanağı sağlarlar

Hareketli resim projektörleri ve filmler özellikle sınıfa getirilmesi imkansız, doğrudan gözlenmesi tehlikeli ya da mümkün olmayan cisim, olgu, olay ve işlemlerin kolayca ve güvenli olarak gözlenmesini sağlar.

Araç gereçlerin önemi

Farklı zamanlarda birbirleriyle tutarlı içeriğin sunulmasını sağlarlar

Bir derste üzerinde durmanız gereken bir konu, vurgulanması gereken bir nokta, mükemmel bir örnek başka derslerde hatırlanamayabilir.

Araç gereçlerin önemi

Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olurlar

ğrenciler farkı öğrenme stil ve ihtiyaçlarına sahiptirler. Araç-gereçler, öğrencilerin bireysel öğrenme durumlarına uygun öğretim kanallarını artırır.

Araç gereçlerin önemi

Araç-gereçler tekrar tekrar kullanılabilirler

Etkili bir materyal zaman ve maliyetten tasarruf sağlar, materyali geliştirmek için harcanan zaman ve enerjiyi tekrarlama problemini de çözer.

Araç gereçlerin önemi

İçeriği basitleştirerek anlaşılmasını kolaylaştırırlar

Gerçek çizimlerin öğrenmeyi zorlaştırdığı durumlarda çizgi resimler sadeliği ve anlaşılırlığı sağlayabilir.

Eğitim Araçlarının Etkili Kullanımı Gerçek Eşyalar, Modeller ve Yansıtılmayan Görsel Materyaller

Gerçek Nesneler

En iyi öğrenme gerçek eşyalarla etkileşim sonucu gerçekleşir.

Gerçek eşyalar, öğrencilerin somut ve kalıcı öğrenmelerini sağlar; öğrenilenlerin genellemesini kolaylaştırır.

Gerçek Nesneler

Gerçek nesneler, günlük hayatta çok az karşılaşılan konuları işlemek için kullanılır.

Somut kavramları anlamadan soyut kavramlara geçmenin zorluğu nedeni ile gerçek nesnelerin kullanımı önemlidir.

Para, araçlar, bitkiler ve hayvanlar gerçek nesnelere verilecek örneklerden bazılarıdır.

Gerçek Nesneler

Gerçek nesneler oldukları gibi kullanılabilir veya öğretimin etkinliğini artırabilmek için değiştirilebilir.

Örnekler Kesitler Sergiler

Gerçek Nesneler

Kesitler İç yapısını incelemek amacıyla kullanılan canlı veya cansız kesitleri

Gerçek Nesneler

Örnekler Bitkilerin, hayvanların veya canlıların uygun kontroller için saklanmış parçaları

Gerçek Nesneler

Sergiler Bir noktayı anlatmak için dokümanı ile birlikte gelen, tarihsel veya bilimsel eserlerin koleksiyonları

Modeller

Modeller gerçek nesnelerin benzeri maketlerdir. Gerçek nesneleri kullanamayacağımız durumlarda kullanılır.

3 boyutlu kavramları, boyut, şekil veya renkle belirtilen işlevleri anlatmak için uygulamalarda ve laboratuar ortamında kullanılır.

Modeller

AVANTAJLAR  Karmaşık yapıları basit ve açık hale getirme  Farklı boyutlardaki cisimlerin algılanması (duyu sınırlarını aşan)  Zaman ve uzaklık yönünden ulaşılamayan cisimlerin algılanması  Soyut kavramların anlatımı

Modeller

DEZAVANTAJLAR  Yanlış büyüklük, renk ve yapı konusunda oluşabilecek sorunlar  Maddi kaynak ve bakım gerektirmesi  El yapımı modellerin dayanaklılık sorunu

Görsel materyaller

Özellikle 3. boyutun ve uygulamanın önemli olmadığı zamanlarda görsel materyaller: Karşılaştırma Vurgulama Kavram açıklama gibi amaçlarla kullanılırlar

Grafik Materyalleri

Grafikler; sayısal verileri görselleştirerek veriler arasındaki ilişkilerin kavranması kolaylaştırmak için kullanılır

Grafik Materyalleri

Açık ve anlaşılır bilgilerin grafikleştirilmesi için bir neden yoktur

Grafik Materyalleri

• Pasta (dilim) ve halka grafikleri oranı • Çizgi ve alan grafikleri eğilimler ve dalgalanmaları • Sütun ve çubuk grafikler ise karşılaştırmaları gösterirler.

Grafik Materyalleri

Sütun ve çubuk grafikleri en çok kullanılan grafik türleridir, Genellikle aynı amaç için kullanılmakla birlikte: Sütun grafikleri bir zaman süresi boyunca bir öğe ile ilgili değişiklikleri göstermek için Çubuk grafikleri, öğeler arasındaki karşılaştırmaları göstermek için kullanılır.

Grafik Materyalleri

Resimli grafikler Özellikle küçük yaş grupları için tercih edilmektedir

Şemalar

Şemalar, kronoloji, sayısal veriler ve hiyerarşi gibi soyut bilgileri grafik formunda özetlemek için kullanılır. şema tek bir kavram ve anlaşılmasını sağlayacak miktarda görsel ve sözel bilgi içermelidir. Bir şemada görsel öğeler ağırlıkta olmalı, sözel materyaller görseli tamamlamalıdır.

Şema türleri

Örgüt (teşkilat) şemaları,

eder.

bir şirket, kuruluş, dernek ya da işletmenin organizasyon yapısını gösterir. Örgüt şemaları genelde personel ya da bölümler arasındaki ilişkileri temsil

Şema türleri

Akış şemaları,

bir sürecin akışını ya da işlemlerin yapılış sırasını gösterir. Akış diyagramları genelde yatay olarak çizilir ve farklı işlem ya da öğelerin bir bütün içinde nasıl birleştiğini gösterir.

Örümcek Harita

Temel bir fikir veya kavramı anlatmak için kullanılır.

  Olgu Süreç   Kavram Düşünce  Merkezdeki düşünce nedir?

 Özellikleri nelerdir?

 Fonksiyonları nedir?

gibi sorulara yanıt aranır.

Olaylar Zinciri Dizileri

Bir olayın evrelerini, lineer bir işlemin adımlarını, bir dizi olayı veya bir süreçte yaşananları anlatmak için kullanılır.

    Kavram, işlem veya olay nedir? Aşamalar veya adımlar nelerdir?

Biri diğerine nasıl yol açmaktadır?

Sonuç nedir?

gibi sorulara yanıt aranır.

Olaylar Zinciri Dizileri

Karşılaştırma Matrisi

Birden fazla insan, olay, fikir vb. arasındaki benzerlik veya farklılıkları anlatmak için kullanılır.

İsim 1 İsim 2 İsim 3  Neler karşılaştırılacak?

 Benzer/Farklı yönleri nedir?

gibi sorulara yanıt aranır.

Özellik 1 Özellik 2 Özellik 3

Örnek

Sınıflandırma Haritası

Kavram veya olaylar arasındaki ilişkileri, hiyerarşileri veya dallanan işlemleri anlatmak için kullanılır.

 Ana tema nedir?

 Alt temalar nedir?

 Birbiri ile nasıl ilişkilendirilebilir?

 Kaç düzey vardır?

gibi sorulara yanıt aranır.

Örnek

Türk Parası Metal Para 1YTL 1YKR 5YKR 10 YKR 25 YKR 50 YKR Kağıt Para 1YTL 5YTL 10 YTL 20 YTL 100 YTL 50 YKR

Etkileşim Göstergesi

Kişiler veya gruplar arasındaki etkileşimi göstermek için kullanılır.

 Kişiler veya gruplar kimdir?

 Amaçları nelerdir?

 Anlaşma/Çatışma yaşanmış mıdır?

 Sonuçlar nelerdir?

gibi sorulara yanıt aranır.

Etkileşim Göstergesi

Balık Kılçığı Haritası

Karmaşık bir olayın nedenlerini veya sonuçlarını ortaya koymak için kullanılır.

 X’e neden olan faktörler nedir?

 Nasıl ilişkilendirilebilir?

sorularına yanıt aranarak, neden-sonuç ilişkileri kurulur.

Balık Kılçığı Haritası

Döngü Göstergesi

Bir dizi olayın tekrar tekrar bir dizi sonuca nasıl neden olduğunu anlatmak için kullanılır.

 Döngüdeki kritik olaylar nelerdir?

 Nasıl ilişkilendirilir?

 Nasıl tekrara neden olur?

gibi sorulara yanıt aranır.

Örnek

Diğer Öğretim Araçları

Slaytlar ve Film Şeritleri

Yansıtılmak üzere kesilerek karton yada plastik çerçevelere yerleştirilmiş küçük, saydam fotoğraflardır

Slaytlar ve Film Şeritleri

Görsel özellikleri Üretim kolaylığı ve esneklikleri bu slaytların kullanımını arttırmıştır

Slaytlar ve Film Şeritleri

• • • • • • • • Avantajları Yeni konuları tanıtmak, dikkat çakmek Sürecin aşamalarını öğretmek Küçük cisimleri büyütmek ve gerçek renkleri görmek Küçük ve büyük grup eğitimleri Üretimi kolay maliyeti düşük Saklama ve taşıması kolay Çoğaltılabilme özelliği Ses ile senkronizasyonu yapılabilir.

Slaytlar ve Film Şeritleri

Dezavantajları • • • • Fotoğrafçılık becerisi gerektirmeleri Tek tek kullanımdan dolayı düzenleme zorluğu Toz çekebilme özelliği Karartma gerektirmesi

Posterler

 Resim, çizgi, renk ve kelimelerin görsel bileşimidir  Etkililiği renklendirme ve dinamikliğe bağlıdır  Dikkati çekmeli ve mesajı hızlı bir biçimde iletebilmelidir  Yeni bir konu, bir olay ve duyurular için kullanılabilir ve güdülenmeyi sağlar

Posterler

Görsellerin Etkili kullanımı

• • • • • • • • • Mümkün olduğunca basit olmalıdırlar Karmaşık görseller basit parçalara ayrılmalıdır Metin miktarı mümkün olduğunca sınırlandırılmalıdır Metinler için sadece koyu ve düz yazı tipleri kullanılmalıdır Bilinmeyen nesnelerin boyutunu göstermek için ölçek ya da bilinen nesneler kullanın Orantısızlıktan kaçınarak informal bir denge sağlanmaya çalışılmalıdır Kullanılan görsel hakkında öğrencilere soru sorulmalıdır Görseller yeterince büyük olmalıdır 3 metrelik uzaklık için harf büyüklüğü 1.3 cm olmalıdır

Hareketli Resimler: TV ve Video

Avantajlar Hareket Süreç Güvenli Gözlem Beceri Öğrenme Dramatizasyon Duyuşsal Öğrenme Problem Çözme Ortak Tecrübe Oluşturma

Hareketli Resimler: TV ve Video

Sınırlılıklar Sabit Adım Hareketsiz görseller

Hareketli Resimler: TV ve Video

Kullanım Ön inceleme Çevreyi düzenleme Öğrencilerin hazırlanması Sunu

Yansıtıcısız Sunu ve Gösterim Araçları Yazı Tahtaları Döner Lavhalar

Yazı Tahtalarının Etkili Kullanımı Ders sırasında yazı yada çizimler için zaman harcamayın Tahtaya yazacaklarınızı önceden organize edin Tahtaya önceden yazılmış olanları kapatın Konuşurken sınıfa dönün Sadece tahtaya bağlı kalmaktan kaçının

Yazı Tahtalarının Etkili Kullanımı İki yada üçten fazla renk kullanmaktan kaçının Yazdıklarınızın önünü kapatmayın Işık yansımalarını kontrol edin Önceden hazırlanmış şekillerden yararlanın

•

Döner Levhalar

Her kesin görebileceği bir açıda yerleştirilmelidir, • Görseller önceden hazırlanmalı yada önceden yerleri iz olarak belirlenmelidir • Saydam yazı yazma satırları oluşturulmalıdır • Basit grafikler oluşturulmalıdır • Başlıklar 8-10 cm harflar 4 cm olmalıdır • Materyal sıralarına dikkat edilmelidir • Boş sayfalar bulundurulmalıdır • Son sayfaya özet eklenmelidir

Yazılı Materyaller Bir yazılı materyalin öğretimsel etkililiği üç temel değişkene bağlıdır:

1. Materyalin okunabilirlik düzeyi 2. Materyalin içeriği 3. Materyalin tasarımı

Yazılı Materyaller Bir yazılı materyalin tasarımında:

• • • • • •

Tutarlılık Sayfa Düzeni Görsel Materyaller Yazı Stili Yazı Türü ve Boyutu Vurgulama Önemli faktörlerdir

Eğitimde Bilgisayar Kullanımı

Bilgisayarlar?

• • • • Kendilerine verilen verileri alır, verilen komutları izleyerek bu verileri bilgi oluşturacak şekilde işlerler. Çok miktardaki veriyi kısa sürede işleyebilir ve çok fazla miktarda veriyi unutmadan saklayabilirler.

Aritmetik ve mantık işlemlerini son derece hızlı yapabilirler İnsan tarafından yapılan iş ve işlemlerin yapılmasını kolaylaştırırlar ve yaptıkları işlemleri hızlı, güvenli ve hatasız yaparlar.

Bilgisayar

Donanım Yazılım

Eğitimde Bilgisayarlar

Öğrenme-Öğretme Sürecinde Bilgisayarlar Eğitim Araştırmalarında Bilgisayardan Faydalanma Eğitim Hizmetlerinin Yönetiminde Bilgisayardan Faydalanma Ölçme ve Değerlendirme Hizmetlerinde Bilgisayardan Faydalanma Rehberlik Hizmetlerinde Bilgisayardan Faydalanma

Özel Öğretmen olarak Bilgisayarlar  Birebir etkileşim  Öğretim etkisi  Hazır programlar 168

Bilgisayarda Etkileşimli Öğrenme  Kendi kendine öğrenme  Konu seçiminde serbestlik  Hazır programlar + diğer öğretim teknikleri  Öğretmen  yol gösterici

Bilgisayarda Deneme ve Egzersiz  Bilginin kalıcılığının sağlanması  Öğretmen gözetiminde bilgisayar uygulaması 170

Benzeşim Aracı olarak Bilgisayar  Tehlikeli ve karmaşık olaylar, varlıklar ve olgular  Karar verme, rol yapma, motivasyon sağlama vb.

Oyun aracı olarak Bilgisayar  Küçük çocukların öğrenmesinin doğal ve zorunlu bir parçası  Psikomotor becerileri, bireysel yeterlikler vb.

Ders Sunu aracı olarak Bilgisayar

 İçeriğin öğrenciye sunulması  Datashow  Tepegöz  Bilgisayarın kendisi  Bilgisayarda hazırlanmış materyal veya hazır program

Öğretim Amacı olarak Bilgisayar

 Bilgisayarda temel kavramları öğrenme  Hazır programları kullanmayı öğrenme  Bilgisayar programlamayı öğretme  Bilgisayar çevre ünitelerini kullanmayı öğretme

Öğretmene Yardımcı Araç olarak Bilgisayar  Günlük, yıllık ve ünite planı hazırlama  Ders materyali geliştirme  Arşivleme  Internet üzerinden gelişmelerin takibi  Araştırma yapma Kelime işlemci, tablolama, çizim, grafik ve sunu programları, veritabanları

Öğrenciye Yardımcı Araç olarak Bilgisayar  Bilgilerin kalıcı olması  Pekiştirme 176

Eğitim Araştırmalarında Bilgisayardan Faydalanma  Verilerin değerlendirilmesi  Veri tabanlarından tarama  Literatür Taraması  Araştırma tasarımı

Eğitim Hizmetlerinin Yönetiminde Bilgisayardan Faydalanma  Personel bilgilerinin takibi  Yazışmalar  Demirbaş takibi  Bordro  Öğrenci işleri  Sınav programı  Yıllık ders planlarının hazırlanması  Ders dağıtım çizelgesi

Ölçme ve Değerlendirme Hizmetlerinde Bilgisayardan Faydalanma  Öğrencinin bilgi düzeyinin saptanması  Öğrencinin öğretim faaliyetlerinin izlenmesi  Öğrenme güçlüğünün belirlenmesi  Öğrenci başarı seviyesinin belirlenmesi

Rehberlik Hizmetlerinde Bilgisayardan Faydalanma  Psikolojik ölçme araçlarının saklanması  Ölçme aracı öğrenci puanının hesaplanması  Profil yaratılması  Öğrenci kişisel dosyalarının saklanması

Eğitim Uygulamaları Türleri 

Öğretici



Araç



Öğrenci Bilgisayarın eğitim alanındaki farklı rolleri

181

Öğretici Uygulamaları

Bilgisayar öğretme rolünü üstlenir ve öğretmen gibi davranır. Öğrenci dersi bilgisayardan öğrenir .

Öğretici Uygulamaları

Bilgisayar öğretici içeriği sunar.

Öğrenciden konu ile ilgili bir soruyu yada problemi yanıtlaması istenir. Bilgisayar değerlendirme sonucuna göre bir sonraki adımda ne yapılacağına karar verir .

Bilgisayar, belirlenmiş kriterlere göre öğrencinin yanıtını değerlendirir.

Öğretici Uygulamalarına Örnekler  Alıştırma-Uygulama  Öğreticiler  Simülasyonlar  Öğretici Oyunlar  Problem Çözme Yazılımı

Araç Uygulamaları

Bilgisayar; kalem, mikroskop veya piyano gibi bir öğretici araçtır.

Öğrenciler hesaplama yapabilir Veya bir kelime işlemci kullanarak Dokümanlar oluşturabilir.

Araç Uygulamalarına Örnekler  Kelime İşlemci  Hesap Tablosu  Veritabanı  Masaüstü Yayıncılık  Elektronik Ansiklopediler

Öğrenci Uygulamaları

Bilgisayar öğrenci konumundadır, öğrenci ise öğretmen konumuna geçmiştir.

Bilgisayarın bir işlemi gerçekleştirmesi için öğrencinin ona Ne yapacağını öğretmesi gerekir.

187

Öğrenci Uygulamalarına Örnekler  Programlama Dilleri (Pascal, C, Basic vb.)  Yazarlık Dilleri

Eğitimde Bilgisayar Uygulamaları

Bilgisayar Destekli Eğitim Alıştırma Uygulama Bire-Bir Öğretim Benzeşim Öğretici Oyunlar Problem Çözme Yönetim Uygulamaları Ofis Otomasyonu Veri Tabanı Tablolaştırma Öğretimi Destekleyici Araç Ofis Uygulamaları Çizim Programları Yazarlık Uygulamaları

Örnek

 Time Maps  Tarihsel dünya haritası  http://www.timemaps.c

om/demo/launch.html

190

Bilgisayar Destekli Eğitim

Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE), öğretimsel içerik veya faaliyetlerin bilgisayar yoluyla aktarılmasıdır



BDE, eğitimde bilgisayar kullanımı için kullanılan en eski kavramlardan biridir. Bu yüzden, farklı amaçlarla dahi olsa, eğitim ortamında bilgisayar kullanımı genellikle BDE olarak adlandırılır.

191

Bilgisayar ...

Bilgisayarın eğitim alanına verdiği destek değişik biçimlerde ifade edilebilmektedir.

    

BDÖ: Bilgisayar Destekli Öğretim BDE: Bilgisayara Dayalı Eğitim BDÖ: Bilgisayar Destekli Öğrenme BÖU: Bilgisayarların Öğretsel Uygulamaları BTÖ: Bilgisayar Tabanlı Öğretim

192

BDE Ne Değildir?

 Eğitimde kullanılan bir çok yararlı bilgisayar uygulaması, BDE uygulaması olarak değerlendirilmez.

BDE Ne Değildir?

Öğretmenlere ve öğrencilere rapor veya ödev hazırlamaya yarayan kelime işlem programları (MS Word gibi).

Kayıtları düzenlemek, ve saklamak için bir veritabanı programının kullanılması (Ms Access, MySQL gibi).

Hesap tablolarının sayısal bilgileri tutmakta, hesaplama yapmakta veya grafik oluşturmada kullanılması (Ms Excel gibi).

Sunum programları yoluyla asetat ya da bilgisayar yoluyla sunum hazırlanması (PowerPoint gibi).

BDE Nedir?

 BDE, bilgisayarın öğrenmenin meydana geldiği bir ortam olarak kullanıldığı, öğretim sürecini ve öğrenci motivasyonunu güçlendiren, öğrencinin kendi öğrenme hızına göre yararlanabileceği, kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisi ile birleşmesinden oluşmuş bir öğretim yöntemidir.

BDE Nedir?



Etkileşim



Öğretmenin rehber olması



Bilgisayar ortamı



Etkinlikler

BDE’yi Etkileyen Faktörler       Öğrenci motivasyonu Etkileşim Bireysel öğrenme farklılıkları Ders yazılımının türü, kapsamı ve niteliği Öğretmenin BDE’yi algılama biçimi, tutumu, beklentisi ve değişen rolü Ders programının eğitim programı ile bütünleşmesi ile bilgisayar destekli eğitim uygulamasının okul içinde yürütülme biçimi

Neden BDE?

       Öğretimin kalite ve etkinliğinin arttırılması Araştırma, öğretim vb. aktivitelerin düzenlenmesinde yaşanan zaman sorunlarının aşılması Derslerin çekiciliğinin artırılması Farklı ön bilgilere sahip çok sayıda öğrenciye ulaşma gerekliliği İçeriği farklı biçimlerde sunarak erişim olanaklarını arttırma Esnek bir öğrenme ortamı yaratma Yeni teknolojik gelişmelere ayak uydurma

BDE’nin Öğretmenler Açısından Yararları        Daha çok sayıda öğrenciye iletilmesi olanağı Daha kısa zamanda daha etkin öğrenme Değerlendirme ve not verme işlemlerinin minimuma indirgenmesi Öğrenciler ve öğreticiler arasında iletişimde artış Daha az rutin işlem Öğrencilerin kendi öğrenimleri hakkında daha fazla sorumluluk alması Edinilmesi pahalı veya imkansız olan doküman, resim ve bilgiye erişim 199

BDE’nin Öğrenciler Açısından Yararları        Kendi adımları ile kendi seviyelerinde çalışabilmeleri olanağı Etkileşimli olarak öğrenme ve kendi öğrenme süreçlerine katılmaya teşvik Genellikle anlık uygun dönüt Genellikle eğlenceli, değişik ve ilginç bulunması Gerçek örneklerle çalışma ve/veya pratik yapma olanağı Çok geniş bir bilgi yelpazesine erişim Grafik, ses, animasyon ve çoklu medyanın görsel ve dinamik bir çalışma ortamı sağlaması-

BDE’in Eğitim-Öğretim Kurumlarına Katkıları       Uzun vadede öğretim tutarları azalabilir Çalışanlar daha fazla öğrencinin ihtiyaçlarını karşılayabileceklerdir Kurumsal olarak öğrenci ve destekleyenlerin gözünde değeri artacaktır Değerlendirme yüzdelerinde kalite artacaktır Alanın ve zamanın esnek kullanımı sağlanacaktır Uzaktan eğitim programlarının geliştirilmesi için fırsat yaratacaktır

Okullarda Bilgisayar Problemleri       Sistem ve Öğretmenler in değişime kapanması Kötü deneyimler Bilgisayarların yararları konusunda ikna olmama Hala etkin kullanılmıyor Müfredata entegrasyon Teknoloji Planlaması-

BDE’nin Dezavantajları

Gelişimde Sınırlama

  Bilgisayar başında uzun süre kalma Diğer çocuklarla ve yetişkinlerle olan ilişkilerdeki azalma

BDE’nin Dezavantajları

Kısıtlı Ekran Görüntüsü

   Görüntü için sınırlı bir ekran Sağa-sola veya yukarı-aşağı kaydırma Çoğu zaman rahatsız edici ve dikkat dağıtıcıdır.

BDE’nin Dezavantajları

Fiyat

 İhtiyacınız olan bilgisayardan gerekli yazılıma kadar her şeye para ödemeniz gerekir. 205

BDE’nin Dezavantajları

Müfredatla İlgisi

 Müfredata ve belirlenen hedeflere uyması zorunludur

BDE’nin Dezavantajları

Yazılım Azlığı

 Az sayıda kaliteli ama pahalı yazılımlar

BDE’nin Dezavantajları

Uyumluluk  Belirli bir işletim sistemi veya donanım türü gereksinimi olabilir!

BDE’nin Dezavantajları

Kullanım Hakları

 Kopyalanarak kullanım, kaliteli ürün girişimlerini engellemektedir.

BDE’nin Dezavantajları

Sınırlı Hedefler

   Yazılımların çoğu yalnızca bilişsel alana yönelik.

Duyuşsal ve devinişsel alana yönelik çok eksik Sınırlı dönütler öğrencinin yaratıcılığını sınırlayabilmektedir.