Transcript Zorgkosten, zorgverzekeraars en governance

Zorgkosten, zorgverzekeraars
en governance
Alumnidag 2013, Den Bosch
Feiten en meningen
Prof. dr. Emile Curfs
Voorstellen
Academische Onderzoekswerkplaats
Zorgverzekeraars (AOZ)

Draagt beleid zorgverzekeraars bij aan de
betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit
van de zorg?

Samenwerkingsverband OU, NIVEL en VGZ

Onderdeel Leerstoel ‘Maatschappelijk
ondernemen door zorgverzekeraars’

Onderzoek: samen met ‘zorgveld’ en NIVEL
–
Relevante onderwerpen, implementatiekans
groter, lerende organisatie
–
Praktische en wetenschappelijke kennis:
science practitioners
–
Wat, waarom en hoe
–
Unieke kans voor zorgmedewerkers
–
Valorisatie gedachte OU: werk en studie
Alumnidag 2013, Den Bosch
Zorgkosten, zorgverzekeraars
en governance
Alumnidag 2013, Den Bosch
Feiten en meningen
Prof. dr. Emile Curfs
Zorg kost te veel



Fee for service maakt zorg duur

Te veel ‘dure’ zorg
–
Productie te hoog; niet vraaggestuurd maar
aanbodgericht; te veel aanbieders
–
Onvoldoende sturing door
te lage eigen bijdrage
–
Geen beloning naar resultaat
–
Te veel in tweede lijn
–
Verspilling en doublures in de zorg
Bedrijfskundig
–
Shopgedrag
–
Zorginstellingen doen alles zelf
–
Patiënt ongewis over zorgkosten
–
Te grote overhead
–
Te hoge beloningen (Balkenendenorm?)
–
Slecht HR-beleid
–
Lerende organisatie?

Welzijn en ongemak zijn
gemedicaliseerd
Te hoge consumptie zorg
–
Stofzuigen en kousen aantrekken zijn zorg
–
Aanvullende verzekeringen te royaal: ‘fun’ zorg
–
–
‘Eindeloos’ doorbehandelen
Eenzaamheid, ontberen geluk: medische
oplossing
–
‘Afgedwongen’ behandelingen
–
Veel onnodige intramurale opnames
–
Verschrijvingen: DBC/DOT, aangepaste ZZPindicaties, anders uitgevoerde behandeling
–
Weinig samenwerking zorg, welzijn en preventie
Alumnidag 2013, Den Bosch
Alumnidag 2013, Den Bosch
… evenals de financiering ervan
Concurrentie zorgverzekeraars is
onnodig duur

1 miljoen mensen elk jaar uit- en
inschrijven: door prijs, niet door kwaliteit

Miljoenen aan marketing, commercie,
zorginkopers en topsalarissen

Onnodige opsmuk aanvullende
verzekeringen

Te hoge solvabiliteit, te hoge reserves
12 miljard euro meer eigen vermogen dan
tien jaar geleden

Vele onnodige contractbesprekingen,
verhindert partnership
Alumnidag 2013, Den Bosch
… en levert te weinig kwaliteit



Professionele kwaliteit
–
Noodzakelijk
–
Veilig
–
Doelmatig
Resultaten zorg zijn niet transparant
–
Niet of nauwelijks rapportage van outcome
kwaliteit: patiënt en zorgverzekeraar kunnen niet
kiezen
–
Afrekencultuur verhindert leerproces (Berwick)
Gedrag en cultuur in zorg nauwelijks
gericht op efficiëntie en effectiviteit
–
‘Bezuinigen’ in de zorg is vaak ‘minder meer’
–
Budgetten worden ‘opgemaakt’
–
Afkeer van processen en resultaatgericht werken
–
Veel overhead en zelf doen
–
Te geringe samenwerking (mogelijk)
Alumnidag 2013, Den Bosch
… toch is er weerstand tegen
verandering bij




Patiënten/cliënten
–
Geven hun zorgaanbieders minstens een 8
–
Hechten zeer aan de relatie met ‘hun’ arts, ook al is
de kwaliteit bedenkelijk
–
Varen blind op (onheldere) informatie en advies
Politieke partijen
–
Verkiezingen zijn belangrijk
–
Gemeentes en provincies raken ‘stenen’ en
werkgelegenheid kwijt
Zorgaanbieders
–
Zijn ook maar mensen die streven naar
winstmaximalisatie
–
Hechten zeer aan meester-gezel verhoudingen en
kwaliteit
–
Zijn niet zo van verantwoorden en processen
Zorgverzekeraars
–
Feitelijk niet gebaat bij afname omvang kosten
Alumnidag 2013, Den Bosch
Inhoud vanaf hier

Rol zorgverzekeraars
–


Toezicht, besturing, beïnvloeding en
verantwoording in de zorg
Bezuinigen in de zorg
–
Wat is het?
–
Is dat nodig en kan het?
–
Minder geld → minder kwaliteit?
Vragen, meningen en feiten
–
Panel of een-op-een
Alumnidag 2013, Den Bosch
Model van zorg
context voor Governance
Alumnidag 2013, Den Bosch
Rol overheid
Kaderstelling en toezicht

Collectieve middelen

NZA, AFM, DNB, NMa, Algemene
Rekenkamer, Consumentenautoriteit,
IGZ, Ombudsman Zorg, CBP, CVZ /
Kwaliteitsinstituut, Archiefinspectie

Veel doublures, ‘bureaucratische’ last
die vaak doorgeschoven wordt naar
zorgaanbieders

Wie houdt toezicht op de overheid?
Alumnidag 2013, Den Bosch
Governance
zorgverzekeringsmarkt



Toezicht, beïnvloeding bij verzekerden
–
Ledenraden, Adviesraden
–
RvC
–
Stemmen met de voeten
–
Verzekerdenpanel
Beleid en verantwoording door
zorgverzekeraar
–
Over beleid t.a.v. kwaliteit, toegankelijkheid en
betaalbaarheid
–
Welke kwaliteit is ingekocht, hoe wordt kwaliteit
bevorderd
–
Welke kosten zijn bespaard
–
Hoe pakt toegankelijkheid uit
–
Hoeveel winst is er gemaakt en hoe wordt die
‘terug gegeven’ aan de verzekerden
Rol zorgaanbieders?
Alumnidag 2013, Den Bosch
Governance
zorginkoopmarkt


Toezicht en beïnvloeding bij
zorgverzekeraar
–
Selectieve zorginkoop
–
Strategisch, tactisch en operationeel
–
Nauwelijks geaccepteerd
Beleid en verantwoording door
zorgaanbieder
–
Informatie over geleverde professionele,
functionele en relationele kwaliteit
•

Professionele kwaliteit: noodzakelijk, veilig en
doelmatig
–
Informatie aan patiënten
–
Resultaten van geleverde zorg
–
Verbeteringen van kwaliteit
Rol patiënten/cliënten/verzekerden?
Alumnidag 2013, Den Bosch
Governance
zorgmarkt


Toezicht en beïnvloeding bij of namens
patiënten en overheid
–
IGZ
–
Advies/ledenraden, NPCF etc.
–
Intercollegiale toetsing
–
Zorgverzekeraar: vertrouwen?
Beleid en verantwoording door
zorgaanbieder
–
Informatie over geleverde professionele,
functionele en relationele kwaliteit
•
Professionele kwaliteit: noodzakelijk, veilig en
doelmatig
•
Functionele kwaliteit: outcome
•
Relationele kwaliteit: o.a. bejegening
–
Informatie over wachtlijsten, deskundigheden
–
Samenwerking
–
Preventie
Alumnidag 2013, Den Bosch
Rol zorgverzekeraars
Opdracht zorgverzekeraars



Duurzame zorg
–
Kostenbeheersing
–
Kwaliteitsverhoging
–
Toegankelijkheid waarborgen
Door selectieve zorginkoop
–
Operationele
–
Tactische
–
Strategische
Hierover transparant
verantwoorden
Alumnidag 2013, Den Bosch
Zorgkosten
Bezuinigen moet
350
300
250
zorgkosten x 1
miljard Euro
BBP x 0,1 %
200
150
100
50
0
1972 1980 1990 2000 2010 2040
Alumnidag 2013, Den Bosch
Rol zorgverzekeraars
Opdracht zorgverzekeraars



Duurzame zorg
–
Kostenbeheersing
–
Kwaliteitsverhoging
–
Toegankelijkheid waarborgen
Door selectieve zorginkoop
–
Operationele
–
Tactische
–
Strategische
Hierover transparant
verantwoorden
Alumnidag 2013, Den Bosch
Bezuinigen in de zorg
Oeps!

Minder meer

Minder kosten door meer kwaliteit: 40 jaar
overheidsbeleid mislukt

Oorzaken
–
Latent wordt manifest, Informatie
asymmetrie
–
Groot belang, eigen shop
–
Technologie, mondigheid, demografie
–
Veel stakeholders: politieke partijen, media,
patiënten, bonden
–
Weinig governance (toezicht, besturing,
verantwoording, beïnvloeding door hoge
professionalisering)

Reserves zorgverzekeraars en
zorginstellingen miljarden te hoog

Zorginstellingen niet gewend te
bezuinigen
Alumnidag 2013, Den Bosch
Duurzame zorg vereist
wijziging cultuur
Cultuuromslag

•
•
•
Patiënten/verzekerden
–
Eigen verantwoordelijkheid gezondheid
–
Selfmanagement ziekte
–
Eigen regie zorg
Zorgaanbieders
–
Vraaggericht, doelmatig, samenwerken
–
Toegevoegde waarde
Politiek
–
Maatschappelijk gericht
–
Samenwerken
Media
–
Aanwijzen schuldigen
Alumnidag 2013, Den Bosch
Bezuinigen kan door…


Begin met gedragsverandering in zorg
–
Richt organisatie en structuur zorg opnieuw in
–
Verantwoording over geld en prestaties afleggen
–
Zet verschuiving van
preventie door
2e
–
Zorg voor een lerende en samenwerkende
organisatie
–
Financier naar outcome, vraaggericht, geen fee
for service
–
Zorginstelling bedrijfskundig optimaliseren
–
–
Kostenbesparing door verhoging kwaliteit
Verlaag lonen medisch specialisten
naar
1e
lijn en naar
Ontmedicaliseer
–


Strategische zorginkoop

Nauwe samenwerking over domeinen heen:
wonen, welzijn, zorg, sport, preventie
Aanpassen randvoorwaarden stelsel
–
Verbied restitutieverzekeraars en alleen nog
‘echte’ zorg in aanvullende verzekeringen
–
Verdeel NL over vijf zorgverzekeraars zonder
commerciële concurrentie, aangepaste
solvabiliteit
–
Concurreer op kwaliteit (service, outcome)
–
Inspraak verzekerden in beleid zorgverzekeraar
met juiste informatie
–
Ondersteun selectieve zorginkoop met hoge
bijdragen
Alumnidag 2013, Den Bosch

Ga verspilling tegen
–
Geef patiënten inzage in zorgkosten
–
Verspilling: 24-50% kosten (Schellekens)
Begeleidend en ondersteunend
onderzoek
–
Toets beleid, evalueer resultaat, verbeter,
ontdek, werk samen
Zorgverzekeraar, pak door!
Zorgverzekeraars aan de bak

Selectieve zorginkoop

Professionaliseren

Werk samen met zorgaanbieders en
patiënten/cliënten en gemeentes

Bepaal samen welke informatie over
kwaliteit belangrijk is

Transparantie verantwoording naar
overheid, zorgaanbieders ‘en
verzekerden

Toets regelmatig, leer samen bij
Alumnidag 2013, Den Bosch
Bedankt!
Alumnidag 2013, Den Bosch