Transcript Best practice powerpoint Osira 2013

Best practice Powerpoint Presentatie
ouderenmishandeling, huiselijk geweld en
kindermishandeling
Doel:
Informeren van alle medewerkers met betrekking tot werken met de
meldcodevhuiselijk geweld en kindermishandeling binnen Osira Amstelring
Werkwijze:
Uitgebreide Powerpoint met veel informatie over definities, meldcode, stappenplan en
signaleren
Goed:
Zeer compleet
Aandacht voor alle onderwerpen; ouderenmishandeling, huiselijk geweld en
kindermishandeling
Bronvermelding:
Frans van ’t Hull ea, Osira Amstelring Groep. Amstelring is een organisatie voor zorg
aan huis en verpleegd wonen in Amsterdam en de regio Amstelland-Meerlanden.
Voor meer informatie zie: www.amstelring.nl.
1
Huiselijke geweld,
Ouderenmishandeling en
Kindermishandeling
Welkom!
We zetten vandaag de meldcode in !
JIJ BENT AAN ZET !
Huiselijke geweld,
Ouderenmishandeling en
Kindermishandeling
Een test:
E- learing module
Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling
•
In Nederland heeft 40% van de bevolking ooit te maken gehad met huiselijk geweld
•
Jaarlijks zijn ruim 200.000 mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld
•
In 58% van de gevallen van huiselijk geweld is er sprake van een gezinsverband,
waarbij vooral jonge kinderen getuige zijn van geweld
•
Ruim 100.000 kinderen per jaar worden in Nederland mishandeld
•
1 op de 20 ouderen heeft te maken met een vorm van (ouderen) mishandeling
•
mantelzorgers van demente ouderen -> 1/3 deel uit de hand -> leidt tot
mishandeling.
•
Verwachting dat ouderenmishandeling toeneemt
•
In Nederland is 16% van de vrouwen ooit slachtoffer geweest van partnergeweld en
7% van de mannen.
•
In Nederland worden per jaar 64.000 incidenten geregistreerd door de politie. Hieruit
komen 24.000 aangiften voor en 16.000 aanhoudingen. Onbekend hoeveel er
werkelijk gebeurt.
4
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Aanleiding verplichting gebruik meldcode
Veel organisaties werken al met een meldcode. Uit onderzoek blijkt dat het
werkt: professionals grijpen 3x zoveel in bij gebruik van een meldcode.
Nog niet alle organisaties werken met een meldcode. Daarom wordt de
meldcode verplicht voor de volgende sectoren: gezondheidszorg, onderwijs,
kinderopvang, jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning (welzijn) en
justitie.
Ingangsdatum: 1 juli 2013
Opgenomen in het kwaliteitshandboek:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Beleid huiselijk geweld, ouder- en kindermishandeling
Procedure Huiselijk geweld, ouderen- en kindermishandeling
Formulier Intern overleg bij signalen voor de meldcode
Formulier LIRIK: Licht Instrument Risicotaxatie
Kindermishandeling
Kindermishandeling risicofactoren en signalen
Ouderenmishandeling risicofactoren en signalen
Partnergeweld risicofactoren en signalen
Kaart Meldcode en stappenplan
Commissie Huiselijk geweld,
ouderenmishandeling en
kindermishandeling
Commissie Huiselijk geweld, ouderen- en
Kindermishandeling bestaat uit:
• Manager HBH
• Medewerker thuisbegeleiding
• Manager/ coach thuiszorg
• Mantelzorgconsulent van het Mantelzorg Steunpunt
• Medewerker dagbesteding
• Arbo coordinator
• Maatschappelijk werker
• Sociaal psychiatrisch verpleegkundige Nieuw Amstelrade LG
• Voorzitter
Allen zijn aandachtsfunctionarissen (m.u.v. Voorzitter)
7
Aandachtsfunctionarissen
Aandachtsfunctionarissen
•
kennis verschillende aspecten van huiselijk geweld
•
kunnen huiselijk geweld signaleren / omgaan met vermoedens van
huiselijk geweld
•
gaan gesprekken aan met de desbetreffende cliënt en collega’s
•
fungeren als vraagbaak voor collega’s
•
hebben een specifieke training gevolgd voor aandachtsfunctionaris
•
Aandachtsfunctionarissen voor de sectoren: Thuisbegeleiding,
Lichamelijk Gehandicapten, Dagbesteding, Extramurale Zorg V&V,
Extramurale zorg HH, Intramurale zorg en Mantelzorg Steunpunt.
8
Definitie Huiselijk geweld
“(Dreigen met) geweld, op enigerlei locatie, door iemand uit de huiselijke
kring, waarbij onder geweld wordt verstaan: de fysieke, seksuele of
psychische aantasting van de persoonlijke integriteit van het
slachtoffer, daaronder ook begrepen ouderenmishandeling en
eergerelateerd geweld”.
Tot de huiselijke kring van het slachtoffer behoren:
(ex) partners, gezinsleden, familieleden en huisgenoten
Definitie ouderenmishandeling
“Al het handelen of het nalaten van handelingen
ten opzichte van een
oudere persoon (65 +) door degenen die in een persoonlijke en/of
professionele relatie (dagelijkse zorg) met die oudere staan,
waardoor de oudere (herhaaldelijk) lichamelijke, psychische of
materiële schade lijdt, en waarbij aan de kant van de oudere
sprake is van een vorm van een gedeeltelijke of een volledige
afhankelijkheid”.
10
Definitie Kindermishandeling
“Iedere vorm van een voor een minderjarige bedreigende of
gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele
aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de
minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid
staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade
wordt berokkend, of dreigt te worden berokkend aan de
minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel, daaronder
ook begrepen eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale
verminking”.
11
Verschil meldcode en meldplicht
•
Mishandeling en geweld gepleegd door professionals
(intramuraal / extramuraal) -> meldplicht bij IGZ
(pleger is professional werkzaam in organisatie. Slachtoffers zijn afhankelijk m.b.t. dagelijks
functioneren; huishoudelijke hulp / verzorging)
•
Mishandeling en geweld in huiselijke kring -> meldcode
(een pleger is partner, kind of familielid van slachtoffers of medebewoners)
zorgorganisaties en professionals hebben een belangrijke signalerende rol en
moeten handelen zodat het geweld zo vroeg mogelijk gestopt kan worden .
12
Melden: welke regeling?
•
Cliënt tegen professional - > melding incident medewerker
(MIM)
•
Professional tegen cliënt - > melding incident cliënt
(MIC)
•
Incident rond de cliënt - > melding incident cliënt
•
Huiselijk geweld / nalaten van zorg / dreigende interactie
tegen cliënt gericht / zoals beschreven in de meldcode - >
meldcode huiselijk geweld
13
Sta open voor signalen
Meldcode en stappenplan
Bespreek jouw ‘niet-pluisgevoel’ met je leidinggevende,
coach of coördinator.
Osira Amstelring past de Meldcode toe, deze bestaat uit de
volgende stappen :
1.
2.
3.
4.
5.
Signalen in kaart brengen
Consultatie deskundige
Gesprek met de cliënt
Wegen zwaarte geweld of mishandeling
Beslissen hulp organiseren of melden
Alle stappen van de meldcode worden altijd in
samenwerking met de aandachtsfunctionaris Huiselijk
geweld uitgevoerd
14
STAP 1
Signalen in kaart brengen
met de aandachtsfunctionaris
Bij ‘niet pluis gevoel’ neem je contact op met je leidinggevende/ coach
• neem contact op met de aandachtsfunctionaris ( naam op intranet)
• breng de signalen die een vermoeden van huiselijk geweld of
kindermishandeling bevestigen of ontkrachten in kaart, samen met de
aandachtsfunctionaris -> formulier: Intern overleg bij Signalen Huiselijk
geweld, ouderen- en kindermishandeling.
• De aandachtsfunctionaris legt contacten over de signalen, stappen en
besluiten vast zo feitelijk mogelijk (geen hypothesen en/of
veronderstellingen)
• De aandachtsfunctionaris maakt gebruik van Kindermishandeling-,
Partnergeweld- of Ouderen-mishandeling Risicofactoren en signalen.
• De aandachtsfunctionaris vermeldt de bron bij informatie van derden,
legt diagnoses alleen vast als ze zijn gesteld door een bevoegde
beroepskracht.
15
STAP 2
Collegiale consultatie (SHG of AMK) - zo nodig
•
Medewerker bespreekt de signalen met de aandachtsfunctionaris.
•
De aandachtsfunctionaris vraagt zo nodig ook advies aan het Adviesen Meldpunt Kindermishandeling of aan het Steunpunt Huiselijk
Geweld, dit moet anoniem, zolang het niet met de cliënt is
besproken.
16
STAP 3
gesprek met de cliënt
•
•
De
De
•
•
aandachtsfunctionaris bespreekt de signalen met de cliënt.
aandachtsfunctionaris:
legt de cliënt het doel uit van het gesprek;
beschrijft de feiten die zijn vastgesteld en de waarnemingen die zijn
gedaan;
• nodigt de cliënt uit om een reactie hierop te geven;
• komt pas na deze reactie zo nodig en zo mogelijk met een interpretatie
van hetgeen is gezien, gehoord en waargenomen.
17
STAP 4
wegen van het geweld:
inschatten risico, aard en ernst van het geweld
De aandachtsfunctionaris:
• weegt op basis van de signalen, van het ingewonnen advies en van het
gesprek met de cliënt het risico op huiselijk geweld, ouderen- of
kindermishandeling.
• Weegt eveneens de aard en de ernst van het huiselijk geweld, ouderenof de kindermishandeling.
• Maakt bij het inschatten van het risico op huiselijk geweld of op
kindermishandeling gebruik van een Formulier risicotaxatie-instrument
LIRIK , zie KwaliteitsHandboek.
• Bij KNMG Meldcode voor artsen - bij stap 5 als extra stap informatie
inwinnen bij andere professionals die zijn betrokken bij het gezin.
18
STAP 5
beslissen:
hulp organiseren of
melden bij SHG of AMK
•
Hulp organiseren en effecten volgen door aandachtsfunctionaris:
• Organiseren noodzakelijke hulp
• Volgen effecten van deze hulp
• melding maken als er signalen zijn dat het huiselijk geweld of de
kindermishandeling niet stopt of opnieuw begint (van een melding wordt
de cliënt altijd op de hoogte gesteld !)
• beroepskracht en de leidinggevende/coach op de hoogte stellen van
georganiseerde hulp.
•
Melden en bespreken met de cliënt
• Melden bij het Advies-en Meldpunt Kindermishandeling of Steunpunt
Huiselijk Geweld (van een melding wordt de cliënt altijd op de hoogte
gesteld !)
• Overleggen met AMK of SHG wat er na de melding, nog gedaan kan
worden om gezinsleden/cliënt te beschermen tegen risico op huiselijk
geweld /mishandeling
• Stelt de aandachtsfunctionaris de beroepskracht en de leidinggevende/
coach op de hoogte van de melding.
19
STAP 5
beslissen:
hulp organiseren of
melden bij SHG of AMK
Noodsituaties
• signalen die wijzen op acuut en ernstig geweld ->
aandachtsfunctionaris direct advies vragen SHG of politie
inschakelen.
20
Signalen bij slachtoffers:
Herken één of meer signalen bij het slachtoffer:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Lichamelijk letsel, zonder duidelijke verklaring
Psychisch of emotioneel lijden
Slecht verzorgd of verwaarloosd worden
Getuige zijn van huiselijk geweld
Financieel uitgebuit worden
Gedwongen seksueel contact
Angstig of verward zijn, onveilig of bedreigd voelen
Vrijheid en privacy wordt geschaad, de cliënt is nooit alleen te
spreken
Bovenmatige afhankelijkheid partner of mantelzorger
21
Risico’s op geweld / mishandeling
Herken één of meer risico’s :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Relatieproblemen, familieruzies
Alcohol, drugs of gokverslaving
Financiële problemen
Een verstandelijke beperking of psychiatrische aandoening
Werkeloosheid en crimineel gedrag
Slechte woon-werk omstandigheden
Getreiterd, bedreigd, vernederd worden
Grensoverschrijdend gedrag
Professionele hulp weigeren of afhouden
Er is eerder huiselijk geweld gepleegd
Sociaal geïsoleerd zijn of worden
Overspannen zijn
22
Signalen en risicofactoren specifiek bij
kindermishandeling
Signalen en risicofactoren:
• Fysiek geweld
• Psychisch of emotioneel geweld
• Verwaarlozing (het nalaten van zorg)
• prenatale verwaarlozing
• fysieke verwaarlozing (ook fysieke veiligheid)
• psychische of emotionele verwaarlozing
• educatieve verwaarlozing
• Kind is getuige van huiselijk geweld (partnergeweld)
Belangrijk: de combinatie kinderen en huiselijk geweld betekent
altijd kindermishandeling!!
• Seksueel misbruik
• Exploitatie
• Schending van het recht op zelfbeschikking
• Vrouwelijke Genitale Verminking (VGV)
• Eergerelateerd geweld
• Gedwongen uithuwelijken/huwelijksdwang
Formulier LIRIK: Licht Instrument Risicotaxatie Kindermishandeling
23
Vormen van Ouderenmishandeling
•
•
•
•
•
•
•
•
lichamelijke mishandeling
psychische mishandeling
schuchterheid, verwardheid of apathie
lichamelijke verwaarlozing
psychische verwaarlozing
financiële uitbuiting
seksueel misbruik
Schending van rechten
24
Risicofactoren specifiek bij pleger
Ouderenmishandeling
Risicofactoren bij de pleger
• Afhankelijk zijn van het slachtoffer, voor huisvesting,
sociale contacten of inkomen
• Overbelasting van de mantelzorger
• Langdurige werkloosheid, moeilijkheden op het werk,
relatieproblemen of schulden
• Psychische problemen of ontwikkelingsstoornissen
• Alcohol-, drugs- en gokverslaving
25
Risicofactoren specifiek bij
Ouderenmishandeling
Risicofactoren bij de oudere
• toenemende afhankelijkheid van zorg door lichamelijke en
geestelijke achteruitgang of van financiële of emotionele
aard
• Familiegeschiedenis van geweld
• Ingrijpende voorvallen verhuizing, overlijden verlies van
een baan, echtscheiding
• Financiële nood
• Isolement, weinig contact met de buitenwereld
• Hoe hoger de leeftijd, hoe meer kans op mishandeling,
vooral na 75ste jaar
26
Signalen specifiek bij
Ouderenmishandeling
Signalen
• Verbaal geweld in aanwezigheid van hulpverlener
• Verwaarlozing van oudere
• Verwaarlozing van de huishouding
• Onsamenhangende en tegenstrijdige verklaringen voor
lichamelijke verwondingen
• Onverschilligheid voor het wel en wee van de oudere
• Verschijnselen van overbelasting bij de mantelzorger
• De oudere maakt een verwarde, depressieve, angstige
indruk
• Spullen en geld verdwijnen
• De oudere krijgt geen gelegenheid om alleen met de
hulpverlener te praten
• De betrokkenen proberen de hulpverlener buiten de deur
te houden
• Toenemend aantal schuldeisers
• Lege koelkast
27
Definitie partnergeweld
Definitie partnergeweld
Elke vorm van dwingend of intimiderend gedrag dat wordt
uitgeoefend tegenover een gezins- of familielid of een (ex-)partner.
28
Vormen van partnergeweld
Vormen van partnergeweld
• Fysiek (lichamelijk) geweld
• Seksueel geweld
• Geestelijk geweld
• Omgevingsgericht geweld
• Specifieke vormen van partnergeweld zijn stalking, of
belaging -> blijven lastig vallen en mishandelen
• Een andere specifieke vorm van partnergeweld is
eergerelateerd geweld
29
Risicofactoren specifiek bij
partnergeweld
Risicofactoren Partnergeweld
• Zwangerschap van het slachtoffer
• Relatieproblemen
• Middelenmisbruik
• Psychiatrische aandoening
• Lichamelijke aandoening
• Chronische ziekte in de familie
• Familieruzies
• Getuige/slachtoffer of pleger zijn geweest van geweld
• Crimineelgedrag
• Financiële problematiek
• Sociale isolatie
• Gedwongen huwelijk
• Laag opleidingsniveau
• Werkeloosheid
• Slechte werkomstandigheden
• Slechte woonomstandigheden
• Een buurt met veel overlast
30
Signalen specifiek bij
partnergeweld
Signalen slachtoffers van partnergeweld
• Lichamelijk letsel waarvoor de cliënt geen duidelijke
verklaring heeft
• Overbezorgdheid binnen de partnerrelatie
• De partner zorgt ervoor dat de cliënt nooit alleen gesproken
wordt en antwoordt voor de patiënt
• Herhaaldelijke bezoeken aan artsen voor lichamelijke klachten
• Afzeggen van afspraken met hulpverleners
• Het hebben van littekens en verwondingen in diverse stadia
van genezing
• Slechte verzorging van verwondingen
• Het gebruik van verdovende middelen
• Complicaties bij een zwangerschap
• Uitingen van angst richting partner
• Kindermishandeling
• Tekenen van ongemakkelijkheid bij vragen over geweld
31
Kaartje meldcode
Herken lichamelijk, geestelijk
geweld en verwaarlozing
bij ouderen, volwassenen en
kinderen
En kom in actie!
Jij bent aan
zet.
De beroepskrachten en/of de vrijwilligers
met een contract die werkzaam zijn bij
Osira Amstelring zijn in alle contacten met
cliënten attent op signalen die kunnen
duiden op Huiselijk Geweld, Ouderen of
Kindermishandeling en reageren effectief
op deze signalen.
Osira Amstelring werkt vanuit de Meldcode
Huiselijk Geweld.
Herken één of meer signalen bij het
slachtoffer:









Lichamelijk letsel, zonder
duidelijke verklaring
Psychisch of emotioneel lijden
Slecht verzorgd of verwaarloosd
worden
Getuige zijn van huiselijk geweld
Financieel uitgebuit worden
Gedwongen seksueel contact
Angstig of verward zijn, onveilig of
bedreigd voelen
Vrijheid en privacy wordt
geschaad, de cliënt is nooit alleen
te spreken
Bovenmatige afhankelijkheid
partner of mantelzorger
Sta open voor signalen
Bespreek jouw ‘niet-pluisgevoel’ met je
leidinggevende, coach of coördinator.
Osira Amstelring past de Meldcode toe,
deze bestaat uit de volgende stappen :
1.
2.
3.
4.
5.
Signalen in kaart brengen
Consultatie deskundige
Gesprek met de cliënt
Wegen zwaarte geweld of mishandeling
Beslissen hulp organiseren of melden
Alle stappen van de meldcode worden
altijd in samenwerking met de
aandachtsfunctionaris Huiselijk geweld
uitgevoerd
Meer informatie zie het Kwaliteitshandboek.
Neem contact op met jouw aandachtsfunctionaris
Huiselijk Geweld, Ouderen en Kindermishandeling.
Herken één of meer risico’s :












Relatieproblemen, familieruzies
Alcohol, drugs of gokverslaving
Financiële problemen
Een verstandelijke beperking of
psychiatrische aandoening
Werkeloosheid en crimineel gedrag
Slechte woon-werk omstandigheden
Getreiterd, bedreigd, vernederd worden
Grensoverschrijdend gedrag
Professionele hulp weigeren of afhouden
Er is eerder huiselijk geweld gepleegd
Sociaal geïsoleerd zijn of worden
Overspannen zijn
32
Vragen?
33