Transcript Oranje Kruis

Overzicht 26e druk
Hans van der Pols
© 2011 Het Oranje Kruis
Het Oranje Kruis
26e druk
© 2011 Het Oranje Kruis
Indeling
•
•
•
•
Deel I Algemeen
Deel II Stoornissen in de vitale functies
Deel III Letsels
Deel IV Verband- en hulpmiddelen
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
Gevaar voor de eerstehulpverlener
• 1-1-2 bellen
• afstand houden
• wachten op professionele hulp
Geen gevaar voor de eerstehulpverlener
• 5 belangrijke punten
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
1 Vijf belangrijke punten
Let op gevaar
• voorbeelden
• wat doe je
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
Ga na wat er is gebeurd
• ongevalsmechanisme
• stille getuigen
Wat mankeert het slachtoffer
• controle bewustzijn
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
Stoornis in het bewustzijn
• bedreiging ABC
• reageer onmiddellijk
Geen stoornis in het bewustzijn
• (nog) geen bedreiging ABC
• controle letsels
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
Geruststellen
• (eerstehulpverleners)gedrag
Voor beschutting zorgen
• onderkoeling
• oververhitting
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
Zorg voor professionele hulp
• 1-1-2 bellen → beantwoord de vragen
• opvang professionele hulpverleners
• overdracht/verwijzing
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
Helpen op de plaats waar hij ligt of zit
Slachtoffer ernstig ongeval
• niet bewegen
• niet verplaatsen
Behalve bij gevaar
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
Verplaatsen slachtoffer
• Rautek vanaf de grond
• Rautek vanaf de (auto)stoel
• Ondersteunend verplaatsen
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
2 Emotionele reacties
• bij de hulpverlener
• bij omstanders (soms is helpen onmogelijk)
• groepsinvloed
© 2011 Het Oranje Kruis
I Algemeen
3 Kans op infectie
Kans op wederzijdse besmetting
Hulpmiddelen aangeraden
• handschoenen
• beademingshulpmiddelen
(geen effectieve beademing → hulpmiddel weg)
Handen wassen of desinfecteren met spray
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Vitale organen
• hersenen
• longen
• hart
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
1 Stoornissen in het bewustzijn
• (geleidelijk) bewustzijnsverlies
Controle bewustzijn
• schudden schouders en aanspreken
• zo nodig op de rug draaien
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Reactie
bij bewustzijn
• controleer ademhaling
Geen reactie
bewusteloos
• roep om hulp omstander
• controleer ademhaling
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Stoornissen in het bewustzijn → altijd 1-1-2
Dus ook bij
• schedelhersenletsel
• epilepsie/koortsstuipen/suikerziekte
• beroerte (FAST)
uitzondering → flauwte bij bewusteloosheid korter dan
2 minuten
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
2 Stoornissen in de ademhaling
Controle ademhaling
Slachtoffer is bij bewustzijn
• kijken en luisteren
Bij bewusteloosheid → de kinlift
• kijken, luisteren en voelen
gedurende 10 seconden
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Luchtwegbelemmering
Slachtoffer is bij bewustzijn
opheffen uitwendige luchtwegbelemmering
opheffen inwendige luchtwegbelemmering
bij niet effectieve hoest
• slagen tussen de schouderbladen
• buikstoten
bij bewustzijnsverlies → reanimatie
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Normale ademhaling
Slachtoffer is bewusteloos
• kinlift bij mogelijk wervelletsel
• stabiele zijligging
• elke minuut controle ademhaling
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Borstletsel
• diepe wond: luchtdicht en aan 3 zijden afplakken
• voorwerp vast met zwachtelrolletjes/ kleefpleister
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Stoornissen in de ademhaling: geen letsel
• ondersteun het slachtoffer
• in principe geen plastic zak o.i.d. bij hyperventilatie
• bel 1-1-2 bij ernstige benauwdheid of pijn in de borst
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
3 Stoornissen in bewustzijn én ademhaling
Bewusteloos en geen (normale) ademhaling
Reanimatie
• goede kwaliteit borstcompressies en zo min mogelijk
onderbroken
(100 tot 120 keer/5 tot 6cm. diep/niet leunen)
• 2 beademingen in 5 seconden
• inzet AED, zodra aanwezig
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Reanimatie met AED
• bij 2 hulpverleners → tijdens plakken doorgaan met
reanimeren
• opdracht tot plakken hoeft niet afgewacht
• afstand houden bij analyse en schok
• onmiddellijk hervatten borstcompressies
• voor/achter plakken (kleine) kinderen
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Reanimatie: handelingen
•
•
•
•
•
niet effectieve beademing
mondinspectie/leegmaken mond
snelle kantelmethode
borstcompressies zonder beademing
reanimeren bij kinderen
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Overname reanimatie bij 2 hulpverleners
• elke 2 minuten wisselen
• reanimeer alleen
• overname is met borstcompressies tijdens de 2e
uitademing
Bij gebruik AED → wisselen tijdens de analyse
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Reanimatie
• gebruik gelaatsdoekje/beademingsmasker
• Rautek vanaf bed of bank
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
Beëindiging reanimatie
- het slachtoffer beweegt
- opent zijn ogen
- ademt zonder twijfel normaal
• Niet reanimeren verklaring
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
4 Actieve bloedingen
• zo mogelijk hooghouden
• 10 minuten druk op de wond
wonddrukverband traumazwachtel
© 2011 Het Oranje Kruis
II Vitale functies
5 Shock
•
•
•
•
shockspiraal
laten liggen
beschermen tegen afkoelen
1-1-2
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
1 Wonden
•
•
•
•
•
verwijder sieraden
wonden spoelen met schoon water
huidontsmettingsmiddel in of rondom de wond
afdekken
rust en steun geven
Naar de arts → wonden alleen afdekken
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Verbinden van wonden
Het wondkussen
• moet steriel zijn
• mag niet verschuiven
• is bij voorkeur niet-verklevend
• bedekt de hele wond
Raak het deel dat op de wond komt niet aan
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Verbinden van wonden
Op de wond
• wondpleister
• kompres
• (wond)snelverband
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Vastleggen dekverband
•
•
•
•
kleefpleister/vingerverband
elastische zwachtel
ideaalzwachtel
zelfklevende (cohesieve) zwachtel
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Wonden
• laten liggen bij ernstige bloedingen
• bloedende snijwonden → gebruik hechtstrips
• uitpuilende organen (darmen) afdekken met
kompressen/katoenen driekante doek zo mogelijk
nat gemaakt met schoon water
• tetanusvaccinatie elke 10 jaar
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Brandwonden
• minstens 10 minuten koelen of tot de pijn zakt
Geen lauw kraanwater aanwezig → koel met
brandwondenkompres of desnoods met slootwater
• wonden steriel afdekken met niet-verklevend
verband. Blaren heel laten
Naar de arts bij alle tweede en derdegraads
brandwonden
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
2 Elektriciteitsletsels
Stroomdoorgang is in een enkele seconde
levensbedreigend → snel handelen
• stroom uitschakelen
• aan de droge kleren wegtrekken
• duw in de knie
Letsels → handel volgens desbetreffende richtlijn
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
3 Kneuzing en verstuiking
ICE = Koelen
• Immobilisatie (rust)
• Compressie (drukverband)
• Elevatie (hoog leggen)
Koel niet langer dan 20 minuten
(koelen eventueel een paar keer herhalen)
Slachtoffer tijdens koelen niet alleen laten
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
4 Botbreuken en ontwrichtingen
• botbreuk/ontwrichting been → 1-1-2
eventuele wonden steriel afdekken
• botbreuk/ontwrichting arm → zelf arm laten
ondersteunen
(eventueel mitella of brede das)
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Wervelletsel
• niet bewegen/1-1-2
• eventueel hoofd/nek stabiliseren
hoofdstabilisatie handgreep van Zäch
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Rust en steun geven
•
•
•
•
dekenrol
mitella/brede das
zwachtelen hand/pols
zwachtelen voet/enkel
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
5 Letsels van oog, neus, oor
• oogletsels → alleen vuiltje op oogwit verwijderen
• verbrand oog → 10 minuten spoelen
• chemische stoffen in het oog → 30 minuten spoelen
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Bloedneus
• zitten in schrijvershouding
• 10 minuten dichtdrukken
Na 10 minuten niet gestopt → naar de huisarts
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Voorwerp in de neus
• laten snuiten met andere neusgat dicht
niet gelukt → naar de huisarts
Voorwerp in het oor
• ga naar de huisarts
• insecten → water in het oor druppelen
niet gelukt → naar de huisarts
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
6 Tandletsel
• ga naar de tandarts bij losse, afgebroken en
uitgeslagen tanden
• terugplaatsen uitgeslagen tand wanneer duidelijk is
hoe deze terug te plaatsen (behalve melktanden)
• anders bewaren/vervoeren in melk of in de wangzak
Tand door de lip → wondje dichtdrukken met een
kompres. Eventueel naar de huisarts gaan
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
7 Oververhitting
Hittekramp
•
•
•
•
minder inspannen
koele omgeving
drinken (sportdrank), eten (chips)
koelen, stretchen, masseren verkrampte spier
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Hitte-uitputting/hittestuwing
•
•
•
•
•
koele omgeving
overbodige kleding uit
drinken (sportdrank)
laten liggen bij duizeligheid
waarschuw huisarts of 1-1-2 als het slachtoffer door
misselijkheid niet kan drinken of niet opknapt
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Hitteberoerte
Onmiddellijk actief koelen
• koele omgeving, afsponsen, met water besproeien →
ventilator gebruiken, in nat laken wikkelen,
handdoeken met ijswater, ijszakken
• onmiddellijk reageren op stoornissen vitale functies
• 1-1-2
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
8 Onderkoeling
Lichte onderkoeling (slachtoffer rilt)
• actief opwarmen → natte kleding uit, dekens,
douche, kruiken, warme dranken (geen alcohol)
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Ernstige onderkoeling
Slachtoffer rilt niet meer en krijgt toenemende
stoornissen in de vitale functies → bel 1-1-2
• verwijder natte kleding zonder te bewegen
(eventueel wegknippen)
• inpakken in (Fleece)dekens → zo mogelijk armen en
benen apart van de romp en eventueel plastic tegen
de wind
• gezicht vrijhouden
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
9 Bevriezing
• 20-30 min. opwarmen bij voorkeur in warm water
van maximaal 40 graden
(controle met elleboog/pols)
• eventueel opwarmen met eigen lichaamswarmte of
die van het slachtoffer
• wonden steriel afdekken, blaren heel laten
• bij tweede en derdegraads bevriezing naar het
ziekenhuis
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
10 Vergiftiging
• altijd 1-1-2 bellen
• contact meldkamer → volg de aanwijzingen van de
centralist (wel of geen drinken/norit)
• Geen mond-op-mond beademing bij
cyanide, zwavelwaterstof of fosforzuur
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Chemische stoffen in de lucht
• als dat veilig kan → zo snel mogelijk in de frisse lucht,
ramen en deuren open, gaskranen uit
• onmiddellijk reageren op stoornissen vitale functies
• niet plat laten liggen
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
Chemische stoffen op de huid
• poeders eerst afborstelen
• doe zo aanwezig veiligheidsbril en beschermende
werkhandschoenen aan
• kleding (ook vastzittende), schoenen en sieraden
uit/af
• ruim spoelen met zo mogelijk stromend lauw water
(minimaal 30 minuten)
© 2011 Het Oranje Kruis
III Letsels
11 Steken en beten
• koel pijnlijke insectensteken en -beten
• verwijder teken zo snel mogelijk
• dompel pijnlijke kwallensteken in heet water, zo heet
als nog verdragen kan worden
• met spoed naar het ziekenhuis bij slangenbeten
• 1-1-2 bij heftige overgevoeligheid en bij zwellingen
keel/hals
© 2011 Het Oranje Kruis
IV Verband- en hulpmiddelen
Verbandmiddelen
•
•
•
•
•
katoenen of viscose driekante doek
kleefpleister/hechtstrips
(niet-verklevend) steriel kompres
synthetische watten (geen gewone witte watten)
wondpleister
© 2011 Het Oranje Kruis
IV Verband- en hulpmiddelen
Verbandmiddelen
• (wond)snelverband
• snelverband gerold (2 versies in omloop, bij 1 versie
kan bij afwikkelen niet in de zwachtel worden
gekeken)
• zwachtels (elastisch, cohesief/zelfklevend, ideaal)
• optioneel traumazwachtel
© 2011 Het Oranje Kruis
IV Verband- en hulpmiddelen
Overige materialen
•
•
•
•
•
beademingsmaskers
coldpack
dekens: fleecedeken, reddingsdeken, blusdeken
eerstehulpschaar
handschoenen (gepoederd en ongepoederd, latex,
nitril en vinyl)
© 2011 Het Oranje Kruis
IV Verband- en hulpmiddelen
Overige materialen
•
•
•
•
•
•
huidontsmettingsmiddelen
splinterpincet
tekenverwijderaars
veiligheidsspelden
verbandklemmetjes
verbanddozen
© 2011 Het Oranje Kruis
Meer informatie
www.ehbo.nl
© 2011 Het Oranje Kruis